Bitcoin mining is slecht voor het milieu - althans, dat wordt regelmatig door de media gerapporteerd. Eerder dit jaar verbruikte het Bitcoin netwerk volgens rapporten net zoveel stroom als heel Ierland bij elkaar, en al die energieverspilling is natuurlijk slecht voor het milieu. Maar klopt dat eigenlijk wel?

Minen is duur

Het theoretische proces van minen is eenvoudig: Men verbruikt elektriciteit om dat (in abstracte termen) te converteren naar Bitcoin. Het is voor miners dan ook van het grootste belang om de stroomkosten, en daarmee de productiekosten, zo laag mogelijk te houden om winstgevend te blijven. Ten tijde van de bull-run toen de prijs van een Bitcoin exponentieel toenam was dit nog vrij eenvoudig, maar met een Bitcoinprijs van rond de $6400 is het op de meeste plekken op aarde vanwege de te hoge stroomkosten niet meer rendabel om Bitcoin te minen. De meeste miners zijn daarom verhuisd naar plekken waar de elektriciteit zo goedkoop mogelijk is.

Koop gemakkelijk en snel Bitcoin bij Bitvavo. Ga aan de slag en betaal geen handelskosten voor je eerste aankoop tot €1.000 !

Schone stroom blijkt vaak goedkoper

De prijs van elektriciteit wordt op de open markt bepaald. Wanneer er weinig vraag naar elektriciteit is maar veel aanbod is de prijs per kilowattuur het laagst, en wanneer er veel vraag is maar weinig aanbod is de prijs het hoogst. Dit zien wij in Nederlandse huishoudens onder andere terug in het verschil tussen dag- en nachttarieven bij energieleveranciers. Op het wereldtoneel kunnen deze verschillen echter nog veel groter zijn. Door middel van marktwerking worden miners dan ook gedreven naar situaties en plekken waar elektriciteit in overvloede is en er te weinig afname plaatsvindt. Daar is immers de stroom het goedkoopst. Voorbeelden van zulke situaties zijn bijvoorbeeld bij waterkrachtcentrales en geothermische elektriciteitscentrales, welke dan ook populair zijn onder miners. Deze centrales produceren dag en nacht een vaste grote hoeveelheid elektriciteit die zij onder normale omstandigheden niet geheel kunnen afzetten en dat sluit perfect aan op het verlangen van miners naar goedkope stroom. Het overschot aan energie wordt tot groot genoegen van de energiecentrales in zulke situaties door de miners afgenomen en sommige energiecentrales hebben inmiddels om deze reden ook zélf mining apparatuur aangeschaft.

Waar wordt gemined?

IJsland

Het is moeilijk om precies te bepalen waar miners zich bevinden, maar een aantal locaties zijn bekend. Zo is IJsland populair vanwege de vele stroomcentrales die hun stroom opwekken uit vulkanische bronnen en waterkracht. Ook de koude temperatuur speelt een rol bij de keuze voor IJsland, want dit scheelt aanzienlijk in de kosten van het koelen van apparatuur. In 2014 verhuisde Genesis Mining er reeds heen en inmiddels zou volgens een rapport van KPMG bijna 90% van de stroom in IJsland voor mining doeleinden wordt gebruikt.

Canada

Canada is nog een populaire bestemming dankzij het koude klimaat en een aantal hydro-elektrische dammen. Vooral de regio rondom Vancouver en Quebec zijn populair. Zo gaf de Canadese waterkrachtcentrale Hydro Quebec eerder dit jaar aan dat het vanwege de grote aanloop aan cryptovaluta miners waarschijnlijk niet aan de vraag zal kunnen voldoen.

Rusland

Wederom een land met een koud klimaat, maar ook een land dat naast verschillende waterkrachtcentrales ook een veelheid aan nucleaire kerncentrales heeft. De stroomkosten zijn daardoor één van de laagste ter wereld en niet voor niets verwacht de Russische overheid dat het land een belangrijke rol zal innemen in de mining industrie. Vooral Siberië lijkt populair te zijn onder miners.

Verenigde Staten

Ook in Amerika is volop goedkope stroom te vinden uit duurzame bronnen. Het land telt meerdere waterkrachtcentrales. Twaalf van de grootste mining bedrijven uit de Verenigde Staten zijn bijvoorbeeld neergeslagen rondom een waterkrachtcentrale in de staat Washington, waar het kleine plaatsje Wenatchee volgens CNBC ‘het epicenter van cryptovaluta mining’ is vanwege haar lage elektriciteitskosten van 2 a 3 cent per kW/u.

China

Bitcoin mining in China heeft zich voor een groot deel verplaatst naar de Chinese provincie Sichuan, een weinig bewoond en bergachtig deel van het land waar dankzij de hoge bergen een koud klimaat heerst. De prijs voor stroom is in China in de loop der jaren drastisch gedaald door een grote toename in het aanbod, en vooral energieproducenten in afgelegen gebieden lijden hieronder. De komst van miners is voor hen een uitkomst om het overschot aan te verkopen. De stroom die in China veelal wordt opgewekt is doorgaans niet afkomstig uit duurzame bronnen, maar uit bruinkool – één van de meest vervuilende soorten energie. Desondanks vinden we ook hier de meeste Bitcoin miners vlakbij waterkrachtcentrales.

Venezuela

De productiekosten van een Bitcoin zijn het laagst in Venezuela, waar er dankzij grote olievoorraden een zeer lage energieprijs geldt. In Venezuela is een andere situatie ontstaan dan in andere landen. In tegenstelling tot grote mining bedrijven, die het politieke klimaat in Venezuela doorgaans te risicovol achten, is het minen van cryptovaluta vooral populair geworden onder de lokale bevolking. Dankzij de lage energieprijs en aan hyperinflatie onderhevige bolivar staat er naar verluidt in menig huiskamer een miner.

Ook in andere plekken op de wereld wordt vanwege lagere kosten in toenemende mate gebruik gemaakt van duurzame energiebronnen. Net als in IJsland zijn Zweden en Noorwegen beiden met hun vele waterkrachtcentrales en vergelijkbaar klimaat aantrekkelijk voor miners, en het bedrijf Hydrominer werkt in de hoogtes van de Oostenrijkse Alpen samen met twee lokale waterkrachtcentrales. Ook in Paraguay gaan er stemmen op om de lokale waterkrachtcentrale meer te gaan benutten voor mining-doeleinden om het land uit de armoede te helpen.

Is Bitcoin mining milieuonvriendelijk?

De vraag of het minen van Bitcoin en andere cryptovaluta milieuonvriendelijk is ligt genuanceerder dan op het eerste gezicht lijkt. Hoewel het Bitcoin netwerk een grote hoeveelheid energie verbruikt lijken de economische motieven dusdanig te werken dat miners gedreven worden naar plaatsen waar energie in overvloede is om daar het overschot op te nemen. Dat blijkt in de praktijk veelal een keuze te zijn voor duurzame en relatief schone energie. Zwaar vervuilende energie zoals we dat kennen uit olie en kolencentrales is op de meeste plekken op aarde simpelweg te duur om voor mining-doeleinden te worden gebruikt. De kans is daarom aannemelijk dat een groot deel van de Bitcoins worden gedolven met duurzame energie.

Of dit stand houdt is natuurlijk nog maar de vraag. Een hogere Bitcoinprijs zou ertoe kunnen leiden dat het opnieuw winstgevend wordt om Bitcoin te minen met een hogere elektriciteitsprijs. Tegelijkertijd beschikt Bitcoin over een mechanisme om de moeilijkheidsgraad aan te passen wanneer het aantal miners toeneemt, waardoor de winstgevendheid op zijn beurt weer afneemt. Op deze manier zou een bepaald equilibrium ontstaan.

Zie ook het onderstaande filmpje van Bitcoin programmeur Jimmy Song over het energieverbruik van het Bitcoin netwerk:

Ook Bitcoin-guru Andreas Antonopoulos had erover het één en ander te zeggen: