Minister Hoekstra ziet ‘niets’ in publieke bank, maar omarmt DNB ‘munt’
Minister Wopke Hoekstra van Financiën ziet niets in een publieke depositiebank, maar is gecharmeerd van een digitale centrale bankmunt van De Nederlandsche Bank.
Dat is één van de uitkomsten van een commissiedebat over de toekomst van het geldstelsel (in Nederland). Elke politieke partij had zijn specialist financiën afgevaardigd om bij het debat aanwezig te zijn.
Aanleiding voor het debat was de initiatiefnota, opgesteld door Mahir Alkaya, Kamerlid voor de SP. Kort uitgelegd: in deze nota pleit Alkaya, afgestudeerd aan TU Delft en oud-beleidsmedewerker bij Economische Zaken, voor ‘100% veilig sparen en betalen‘.
In een reactie gaf minister Wopke Hoekstra te kennen géén heil te zien in een publieke depositobank, maar wél toekomst ziet in het plan van De Nederlandsche Bank om Nederlanders een ‘extra bankrekening’ aan te bieden.
Gelddebat
De SP’er stelt voor om een Nationale Betaal- & Spaarbank op te richten, met als doel een stabieler, veiliger en rechtvaardiger geldstelsel.
Hij wil een onderzoek (door Financiën) naar de haalbaarheid van een alternatieve, publieke bank zonder winstoogmerk.
Op de website van de SP staat:
[penci_blockquote style=”style-2″ align=”none” author=””]Een plek waar je spaargeld veilig staat, je geen negatieve rente kan krijgen, maar waar je wel alle spaar- en betaalgemakken van hebt. [/penci_blockquote]
Door beleggingsrisico’s uit te sluiten en de bank geen commercieel oormerk te geven, moet dit de burger een veiliger alternatief bieden.
Ook is er gepraat over een Central Bank Digital Currency, of ook wel digitale bankengeld genoemd. Simpel uitgelegd: je kunt als burger ook je geld gaan stallen bij een centrale bank.
Daarnaast wil de DNB ook een ‘cryptomunt’ creëren die gekoppeld is aan de euro, maar waarvan de uitgifte is te volgen op een private ledger.
Hoekstra ziet wel toekomst in een bankrekening bij de DNB, maar is minder positief over het voorstel van Alkaya over een publieke depositobank.
[penci_blockquote style=”style-2″ align=”none” author=””] Mijn eerste opmerking is dat ik (…) de doelen van de heer Alkaya steun, namelijk veilig spaargeld en adequate verankering van de publieke belangen van het betalingsverkeer. Daar is geen misverstand over. Tegelijkertijd — die teleurstelling moet ik maar aan de voorkant uitserveren — moet je wel vraagtekens zetten bij de toegevoegde waarde van het oprichten van een zogenaamde publieke depositobank.[/penci_blockquote]
Bezwaren
In het begin van het debat zag Hoekstra dit nog als twee volstrekt verschillende dingen. Het ging dan ook over de kosten die dit met zich mee zou brengen, en wie dit zou moeten ophoesten.
Als dit alsnog op het bordje van de commerciële banken komt te liggen, kan een daverend succes van Alkaya’s plan fataal worden voor de bankenindustrie.
Zodra commerciële banken kleiner worden, leidt dat in de ogen van Hoekstra tot hogere maatschappelijke kosten.
[penci_blockquote style=”style-2″ align=”none” author=”Wopke Hoekstra”]’Mijn antwoord is dat ik in ieder geval een aantal nadelen zie aan de variant zoals hij die heeft beschreven. Ik zie in ieder geval dat ook daar de formule van gratis niet bestaat. De manier van bekostigen is de bankenbelasting.[/penci_blockquote]
Ook was de minister van Financiën van mening dat ons geldstelsel dermate goed in elkaar zit, waarmee hij de noodzaak van de nota van Alkaya af leek te willen vlakken. Wel was er consensus dat een diverser bankensysteem goed zou zijn voor de stabiliteit van deze ‘industrie’.
Thomas Bollen, journalist bij Follow The Money, hield op Twitter het debat bij. Hij kwam met de volgende conclusie:
.@MahirAlkaya is de enige die zijn huiswerk echt heeft gedaan. Hij demonstreert kennis van het geldstelsel en heeft een concreet voorstel uitgewerkt in een initiatiefnota.
Zweden-model
In het debat refereerde Wopke Hoekstra regelmatig aan de CBDC, een initiatief dat hij nu wel steunt. Hij wijst naar landen als Zweden die hierin het voortouw nemen. Hij is bang dat Nederland op dit vlak zijn concurrentiepositie verliest.
[penci_blockquote style=”style-2″ align=”none” author=”Wopke Hoekstra”] Ik zie dit echt als een kansrijke ontwikkeling voor de toekomst, waarvoor ik en De Nederlandsche Bank ons willen inzetten. Er bestaat bij de Kamer ook enthousiasme voor, volgens mij.[/penci_blockquote]
@WBHoekstra steunt sinds kort wel de ontwikkeling van een CBDC vanuit DNB. Hij kan niet uitleggen waarom hij een DNB-munt wel steunt en de bewaarbank van Alkaya niet. Hoekstra lijkt geen leidende rol te willen nemen, maar stelt zich op als loopjongen van de bancaire sector.
Digitale, centrale bankmunt
Gisteren kwam de centrale bank van Zweden nog met een update over hun CBDC, de e-krona. In een 98 pagina’s tellend document schrijft de Sveriges Riksbank over de stappen die zijn gezet.
In december 2019 startten ze al een pilot en in de update schrijven ze over de huidige stand van zaken. Ook gaat de bank verder in op de noodzaak, de concurrentie en de trade-offs van zo’n CBDC.
Het woord blockchain wordt opmerkelijk genoeg maar één keertje gebruikt. Nota bene in een voetnoot op pagina 89.
[penci_blockquote style=”style-2″ align=”none” author=””]”Een open Distributed Ledger Technologie (DLT) netwerk heeft verschillende nadelen. Elke transactie moet door iedere deelnemer (cf. blockchain) op een tijdrovende manier worden geverifieerd. De verantwoordelijkheid voor de Riksbank met betrekking tot AML, KYC en CTF is daarbij onduidelijk. Fraude en cyber -aanvallen zijn moeilijk te voorkomen in een open netwerk.”[/penci_blockquote]
Het principe van een gedistribueerde database komt wel vaker aan bod.
De Nederlandsche Bank (DNB) flirtte eind april ook al met een CBDC. Zij presenteren een CBDC (helaas, ten onrechte) als alternatief voor cash en contant geld. Gisteren sprak Hoekstra dit in het debat echter tegen:
[penci_blockquote style=”style-2″ align=”none” author=””]Zou het een een vervanging moeten zijn van het ander? Nee, wat mij betreft niet. Je zou dat digitale centralebankgeld kunnen hebben, dat ook past in de beweging van de eenentwintigste eeuw waarin steeds meer zaken digitaal worden gedaan. Nogmaals, je begint met een experiment.[/penci_blockquote]
Tegenover de Volkskrant bepleitte de DNB openlijk de komst van een dergelijk ‘back-up systeem’.
[penci_blockquote style=”style-2″ align=”none” author=””]Digitaal centralebankgeld is een tegoed in euro’s dat Nederlandse huishoudens en bedrijven aanhouden bij De Nederlandsche Bank (DNB) of de Europese Centrale Bank (ECB).[/penci_blockquote]
Bitcoin als geld
Tot slot mag een link naar Bitcoin niet ontbreken. Waar Alkaya pleit voor een veilig alternatief voor bankieren, blijft dit een centraal geregelde oplossing. En de optie van een CBDC verklapt ook direct de intenties: Centraal bankengeld.
Bitcoin is hier het tegenovergestelde van: decentraal én toch ook 100% veilig. Door een wereldwijd consensus en een combinatie van cryptografie, DLT, blockchain en Proof of Work heb je de garantie dat jouw Bitcoin altijd de jouwe blijft.
Bij Bitcoin bestaan banken überhaupt niet. En daarmee zijn de risico’s gemitigeerd en voorkom je ook de benodigde bail-outs om geld tóch veilig te houden. De bail-outs in Bitcoin zijn als het ware de difficulty adjustsments die iedere twee weken plaats vinden en daarmee de mining industrie op scherp houdt.
Vooralsnog sluit de overheid haar ogen voor dit internetgeld. Wopke Hoekstra achtte het zelfs nodig om de Bitcoin industrie extra streng te reguleren met de AMLD5 wetgeving.
