Bitcoin en de Oostenrijkse School: Hoe zit het dan met inflatie?
|
In het eerste deel van deze serie over bitcoin (BTC) en de Oostenrijkse school is de essentie van het Oostenrijkse gedachtegoed besproken. Ook is de stroming afgezet tegen de Keynesiaanse school en hebben we gezien waarom Bitcoin en de Oostenrijkse school zo goed samengaan.
In deel 2 van deze reeks: inflatie.
Bitcoin en de Oostenrijkse School: inflatie
Voor dit deel staat er een controversieel onderwerp op het programma: het verruimen van de geldhoeveelheid oftewel inflatie. In de kern komt het standpunt van Oostenrijkse denkers ten aanzien van het verruimen van de geldhoeveelheid erop neer dat dit de samenleving niet vooruit helpt. Maar waarom niet?
Het zorgt volgens hen enkel voor een herverdeling van de welvaart. Om dat te kunnen begrijpen moeten we eerst de Oostenrijkse definitie van geld vaststellen en daarna de functie en rol van geld binnen de economie.
Ludwig von Mises, één van de grootste denkers van de Oostenrijkse school, hanteerde als definitie van geld: “het meest gemakkelijke te verhandelen goed”. Hoe makkelijker het is om een goed zonder verlies van waarde door te verkopen, hoe meer het geschikt is als geld.
Dit sluit aan bij het door Carl Menger bedachte concept van salability. Hoe hoger de mate van salability, hoe beter een goed geschikt is als geld. Salability ziet, in lijn met de definitie van Mises, het gemak waarmee het doorverkopen van een goed zonder verlies van waarde kan.
Geld als goed
In deze definities staat beschreven hoe een goed als geld kan fungeren. Het moet voldoen aan een aantal voorwaarden:
Definitie
Dit is een enigszins versimpelde uitleg van geld volgens de Oostenrijkse school, maar we hebben hiermee wel de kern. Geld is een op zichzelf staande categorie van goederen. Een categorie die waardevast en duurzaam zijn en waarvan de handel eenvoudig gaat.
Nu we een basisbegrip hebben van de Oostenrijkse definitie van geld, kunnen we de rol die geld volgens hen binnen de economie speelt bespreken. De totale waarde van de economie is volgens de Oostenrijkers de opgetelde sociale waarde van alle goederen (consumptiegoederen en productiegoederen).
Geld valt volgens in een aparte categorie van goederen die geen sociale waarde aan de economie toevoegen. Dit is het makkelijkste uit te leggen aan de hand van een voorbeeld.
Satoshi, Vitalik en Roger in één land
Stel dat de volledige productie van een land bestaat uit één grote slagroomtaart waar 10 lekkere stukken uit te halen zijn. In het land wonen slechts drie mensen. Satoshi, Vitalik en Roger. Satoshi heeft 10 bitcoin, Vitalik heeft 10 bitcoin en Roger heeft 10 bitcoin.
Dit zorgt ervoor dat de prijs van één taartpunt op 3 bitcoins ligt (30 bitcoins / 10 taartpunten). Satoshi verzint een manier waarop hij op magische wijze 10 nieuwe bitcoins weet te creëren. Hij heeft nu 20 bitcoin en Vitalik en Roger nog steeds maar 10.
Nu is de totale geldhoeveelheid toegenomen van 30 naar 40 bitcoin. De mannen doen er alles aan om zoveel mogelijk taartpunten voor zichzelf te kopen en gaan bij het bieden op de jaarlijkse taartpuntenveiling dan ook tot het uiterste.
In theorie zou dit betekenen dat de prijs van taartpunten stijgt van 3 bitcoin per taartpunt naar 4 bitcoin per taartpunt (40 bitcoin / 10 taartpunten). Satoshi kan er met zijn 20 bitcoins nu 5 kopen en Vitalik en Roger moeten het met 2,5e punt per persoon doen.
Hogere prijzen en verdeling van welvaart
Dit simpele voorbeeld laat zien dat het vergroten van de geldhoeveelheid enkel leidt tot hogere prijzen en een andere verdeling van de taart. Het leidt in ieder geval niet tot een grotere taart. Waarna geld deels haar waarde verliest. En de personen die als eerste toegang krijgen tot het nieuwe geld profiteren daar het meeste van.
In dit voorbeeld kon Satoshi ineens meer stukken taart kopen. Hetzelfde proces is op dit moment gaande over de hele wereld. Overheden pompen nieuw geld in de economie in de hoop deze daarmee te stimuleren en weer aan de gang te krijgen. Dit beleid heeft echter vooral de uitholling van de waarde van geld tot gevolg.
Over het algemeen krijgen de meest vermogende individuen in de samenleving als eerste toegang tot het nieuwe geld. En deze willen hun bezit zo goed mogelijk laten renderen. Om het goed te laten renderen investeren ze het in onder meer vastgoed en aandelen, met als gevolg dat de prijzen hiervan de afgelopen jaren tot ongekende hoogten zijn gestegen.
Verruimen van geldvoorraad: geen effect
Dit is waarom Oostenrijkers van mening zijn dat het verruimen van de geldhoeveelheid door overheden geen effect heeft. Het heeft enkel een andere verdeling van de taart als gevolg, maar maakt de taart niet groter. Oeverloze geldcreatie gaat ten koste van de salability van ons geld en maakt dat het minder goed de fundamentele functies van geld kan vervullen.
Dit was hem weer voor deze week. In het artikel van volgende week wil ik ingaan op de gevolgen van geldcreatie voor de manier waarop mensen leven. Je kunt je voorstellen dat het eenvoudiger is om plannen voor de toekomst te maken als je er zeker van kunt zijn dat de dominante vorm van geld goed in staat is om zijn waarde vast te houden.
Als je vandaag meer met je geld kunt kopen dan morgen, dan is het zaak om zo snel mogelijk alles uit te geven. Dit concept heet in de economie time preference of tijdvoorkeur en daar gaan we het volgende week over hebben!
Blijf op de hoogte en volg Thom op Twitter!
