Volledig afscheid van Russische energie: Kan de EU het waarmaken en wat betekent dit voor crypto?

In een gedurfde stap wil de Europese Unie binnen twee jaar volledig afscheid nemen van Russische gas- en olie-import.

De afhankelijkheid van Moskou is al flink afgenomen, maar de weg naar 2027 is bezaaid met obstakels: stijgende gasprijzen, milieu-uitdagingen en nieuwe afhankelijkheden van landen zoals de VS en Qatar.

Ondertussen biedt de opkomst van cryptocurrency en blockchaintechnologie een onverwachte kans om de energiemarkt te hervormen. Maar is Europa klaar voor deze radicale omslag?

Hoeveel Russisch gas stroomt er nog naar Europa?

Hoewel de EU al gestopt is met Russische kolen en de olie-import vrijwel volledig heeft afgebouwd, blijft gas een ander verhaal.

“Er komt nog steeds Russisch gas Europa binnen,” zegt Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool. Vooral landen als Hongarije en Slowakije ontvangen gas via pijpleidingen vanuit Rusland. Toch is het aandeel Russisch gas drastisch gedaald: van 45 procent in 2021 naar 13 procent nu. In Nederland is dit zelfs gezakt van 24 procent naar slechts 5 procent. “Rusland verliest hiermee zijn chantagewapen,” stelt Rene Peters, gasexpert bij TNO.

Deze afname biedt kansen voor alternatieve technologieën, zoals blockchain. Cryptoplatforms kunnen decentrale energiemarkten mogelijk maken, waarbij huishoudens en bedrijven direct energie van duurzame bronnen kopen via slimme contracten, zonder afhankelijkheid van geopolitieke spanningen.

Russia’s allies in eastern Europe say Brussels plans to end all Russian gas and energy imports in the coming years are tantamount to “economic suicide” and a threat to the region’s energy security.

➡️ The European Commission announced plans on Tuesday to phase out Russian gas,… pic.twitter.com/RVrpy9zknX

— CNBC International (@CNBCi) May 8, 2025

Is 2027 een realistische deadline?

Een complete stop op Russisch gas in 2027 lijkt ver weg, maar volgens Visser is het een logische keuze. “Je kunt niet in één klap zo’n grote omslag maken. Te vroeg stoppen had geleid tot economische chaos.” Sinds 2022 heeft de EU fors geïnvesteerd in vloeibaar gas (lng), met nieuwe terminals, schepen en handelsroutes. Dit voorkomt dat gasprijzen de pan uit rijzen.

Toch zijn er haken en ogen. Landen als Hongarije en Slowakije zijn afhankelijk van Russische pijpleidingen, terwijl West-Europa makkelijker overschakelt op lng via schepen. “Een schip kun je omleiden, een pijpleiding niet,” legt Visser uit. Bovendien moeten alle EU-lidstaten instemmen met de plannen, wat diplomatieke spanningen kan opleveren.

Cryptocurrency kan hier een rol spelen. Blockchain-gebaseerde energieplatforms, zoals die in ontwikkeling zijn in Nederland, kunnen de handel in lng transparanter maken. Door slimme contracten te gebruiken, kunnen leveranciers en afnemers direct onderhandelen, wat de afhankelijkheid van centrale overheden en traditionele energiebedrijven vermindert.

Wat merkt de Nederlander hiervan?

Voor de meeste Nederlanders zal de omschakeling weinig direct effect hebben, behalve mogelijk een lichte prijsstijging. “Minder aanbieders betekent minder concurrentie, wat de gasprijs kan opdrijven,” zegt Peters. Toch verwacht hij geen schokkende veranderingen.

Wat wel verandert, is de herkomst van het gas. Veel lng komt nu uit de Verenigde Staten, waar schaliegas wordt gewonnen via fracking, een omstreden methode. “Hierbij kan methaan vrijkomen, en het transport is milieuonvriendelijk,” zegt energieadviseur Sjak Lomme. Dit contrasteert met het relatief schonere Groningse gas dat Nederland grotendeels heeft stopgezet.

Interessant is dat blockchaintechnologie kan helpen de uitstoot van lng te monitoren. Door de CO2-voetafdruk van gastransport op een transparante blockchain te registreren, kunnen bedrijven en consumenten kiezen voor duurzamere leveranciers. Dit sluit aan bij de groeiende trend van ‘groene crypto’, waarbij blockchain wordt ingezet voor milieuvriendelijke toepassingen.

Is stoppen met Russische energie haalbaar?

De gascrisis van 2022, toen Rusland de gastoevoer beperkte, liet zien hoe kwetsbaar Europa was. “Poetin probeerde Europa te chanteren”, zegt Jilles van den Beukel, energieanalist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS). “Toch heeft Europa bewezen dat het zonder Russisch gas kan, al tegen hoge kosten.”

De overstap naar lng heeft de afhankelijkheid van Rusland verminderd, maar nieuwe risico’s geïntroduceerd. Hans van Cleef, energie-econoom bij Publieke Zaken, waarschuwt: “Als we te afhankelijk worden van de VS, kan ook dat land gas als wapen inzetten.” Daarnaast is Europa aangewezen op landen als Qatar, Egypte en Algerije, die geopolitieke en ethische uitdagingen met zich meebrengen. “Qatar heeft weinig oog voor mensenrechten”, merkt Van Cleef op.

Hier biedt cryptocurrency een mogelijke oplossing. Decentraal beheerde energiemarkten, ondersteund door blockchain, kunnen Europa helpen minder afhankelijk te worden van enkele grote leveranciers. In Nederland experimenteren startups al met peer-to-peer energiehandel via blockchain, waarbij zonne-energie lokaal wordt gedeeld zonder tussenkomst van grote energiebedrijven.

We will continue buying energy resources from Russia for another two years – Ursula von der Leyen discusses progress in energy independence

"If we talk in percentages, we've reduced our gas imports from Russia from 45% to 13%. We've cut Russian oil from one barrel in five to one… pic.twitter.com/7u0MnoeQ6J

— Zlatti71 (@Zlatti_71) May 7, 2025

Wat zijn de alternatieven voor Russisch gas?

De VS heeft de rol van Rusland als gasleverancier grotendeels overgenomen, maar Noorwegen en het Noordzeegebied blijven belangrijke spelers. Toch zijn deze bronnen niet genoeg om de Europese vraag te dekken.

Andere opties, zoals gas uit het Midden-Oosten en Afrika, brengen risico’s met zich mee. “In veel Afrikaanse landen is te veel onrust voor betrouwbare levering”, zegt Lomme.

De lange-termijnoplossing ligt volgens Van Cleef in groene energie. “Maar dat duurt jaren.” Tot die tijd kan blockchain de overgang versoepelen. In Duitsland en Nederland worden al projecten getest waarbij wind- en zonne-energie via blockchain-platforms wordt verhandeld. Dit stimuleert de adoptie van hernieuwbare energie en biedt investeerders in crypto een nieuwe markt om in te stappen.

Wat is de beste manier om verder te gaan?

De EU staat voor een historische uitdaging: volledig afscheid nemen van Russische energie tegen 2027. Hoewel de afhankelijkheid van Moskou flink is afgenomen, introduceert de overstap naar lng nieuwe risico’s, van hogere prijzen tot geopolitieke spanningen.

Tegelijkertijd biedt de opkomst van blockchain en cryptocurrency een unieke kans om de energiemarkt te hervormen. Door decentrale, transparante energiehandel mogelijk te maken, kan Europa niet alleen onafhankelijker worden, maar ook duurzamer.

De weg naar 2027 is complex, maar met innovaties zoals blockchain kan de EU deze transitie versnellen. Voor Nederlanders blijft de impact beperkt, maar de wereldwijde verschuivingen in energie en technologie zullen ons allemaal raken.

Dutch Blockchain Week - Grootste Web3 event van Nederland

Dutch Blockchain Week - Grootste Web3 event van Nederland

• Dutch Blockchain Week 2025: 19-25 mei in Amsterdam.
• Sprekers: Europese Commissie, BitMEX, Tether, ABN Amro, DNB.
• Bitcoinmagazine.nl: Hoofdmediapartner met exclusieve updates.
• Koop je DBW friend ticket met maar liefst 30% korting!

Nu 30% korting als DBW friend!

Geef een reactie