Bitcoin: Wat denken De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten?
Onlangs heeft de Autoriteit Financiële Markten (AFM) het jaarversag over 2018 gepubliceerd. Ook blikken zij terug op een bewogen cryptojaar en wordt er gekeken hoe zij verder gaan in 2019.
De AFM is toezichthouder op het gebied van bankieren, beleggen en verzekeren en maakt zich sterk voor eerlijke en transparante financiële markten. Samen met De Nederlandsche Bank (DNB) draagt de AFM bij aan duurzaam financieel welzijn in Nederland.
Bitcoin is een niet-wettig betaalmiddel, een goed waarover je geen btw hoeft te betalen. Het wordt niet gezien als beleggingsobject of ‘effect’ in de zin van de Wet op het Financieel Toezicht (Wft). Hierdoor valt crypto in bijna alle gevallen buiten de reikwijdte van de Wft en andere toezicht op het financiële stelsel.
Cijfers
De AFM publiceerde een onderzoek waarin staat dat van de 580.000 cryptobezitters eind 2017, 60% geen ervaring met beleggen had. De voornaamste drijfveer was de kans op snel geld. Het instappen gebeurde in 82% van de gevallen op advies van vrienden. Minder dan 10% van de cryptobezitters nam deel aan aan ICO, zij schatte de kans op verlies minder dan 50% terwijl in de praktijk ruim 80% van de ICO’s mislukt. 80% van de bezitters was op de hoogte van de waarschuwingen van de AFM, 20% is daardoor terughoudender geworden.
Social Media
In de loop van het eerste kwartaal stopte steeds meer social media platforms waaronder Google, Facebook en Twitter met advertenties voor crypto-gerelateerde ondernemingen. Later blijkt dat de bedrijven zelf bezig zijn om crypto te implementeren op hun platforms.
Advies
In maart schrijft de Minister een brief aan de Tweede Kamer waarin hij aangeeft de handel in crypto’s internationaal te willen reguleren en vraagt hij de DNB en AFM om aanbevelingen.
De DNB en AFM hebben in januari 2019 een geantwoord met het volgende advies:
Er moet een nationaal vergunningsstelsel voor crypto-omwisselplatformen en aanbieders van crypto wallets komen. Hiermee kunnen witwassen en terrorismefinanciering effectiever worden tegengegaan.
Aanpassingen van de Europese regels zijn nodig om kleinschalige ondernemingsfinanciering via blockchaintechnologie ruimte te bieden.
Het internationale karakter van crypto’s vergt internationale afstemming om Nederlandse consumenten effectief tegen de grootste risico’s te beschermen.
Handhaving
In het najaar begint de AFM meer onderzoeken te doen naar partijen die bewust toezicht lijken te ontwijken. De AFM is kritisch op partijen die een beleggingsfonds opzetten in crypto. Voor het beheren van een beleggingsinstelling is namelijk een vergunning van de AFM nodig. Ook crypto’s met vastgoed als onderliggende waarde vallen onder toezicht. De AFM heeft meerdere bedrijven aangesproken op hun werkwijze . Zij construeren op hun beurt dan een werkwijze die nét buiten het toezicht van de AFM valt.
Er lijkt een kat en muis-spel te ontstaan tussen vermeende overtreder en de handhaver. Er zijn drie verschillende toepassingen van crypto’s; investering-,gebruiks- en transactiecrypto’s. Door deze verschillende toepassingen is het lastig om overkoepelende regelgeving te maken zonder de innovatie te beperken. Een gebrek aan kennis in de politiek speelt hierbij een grote rol. Dat bleek tijdens het cryptodebat van 16 mei in de Tweede Kamer.
Wetgeving
Eind 2018 werd het eerste wetsvoorstel om de Wet ter voorkoming van Witwassen en Financieren van Terrorisme (WWFT) aan te passen door virtuele valuta en de aanbieders daarvan toe te voegen in de wet. Daarnaast wordt het cliëntenonderzoek verscherpt en komt er een vergunningstelsel voor walletaanbieders en wisseldiensten.
Onlangs is er nog een wetsvoorstel ingediend om de WWFT aan te passen. Dit maal in verband met het UBO-register. De invoering van een UBO-register binnen de EU zal bijdragen aan het bestrijden van financiële criminaliteit binnen de EU.
Op internationaal niveau komt de G20 in juni van dit jaar bijeen in Japan om internationale cryptoregelgeving op te zetten.
2019
De AFM blijft ruimte geven aan innovatie en blijft beleggers en consumenten beschermen wanneer crypto’s binnen hun reikwijdte vallen. Crypto’s vallen vaak niet onder deze reikwijdte omdat de wet niet aansluit op blockchain technologie maar de Minister en de AFM zijn hiermee bezig.
Vanaf 2018 hebben grote stakeholders als tech giants, banken en de overheden te kennen gegeven serieus bezig te zijn met blockchain technologie. Daarnaast zullen de ontwikkelingen op het gebied van regelgeving op nationaal en internationaal niveau ook bijdragen aan een volwassen en transparante markt.
