2020: het jaar van de regulering van de (Nederlandse) Bitcoin markt
Het afgelopen jaar gaat de boeken in als het jaar waarin Bitcoin weer een stukje extra legitimiteit kreeg.. Althans, het was het jaar waarin de wereldwijde (en daarmee ook Nederlandse) industrie volledig gereguleerd werd. Tijd voor een korte terugblik.
Regelgeving in Nederland
De historie rondom de regels die inmiddels ingegaan zijn, hebben logischerwijs hun oorsprong in de voorgaande jaren. Bitcoin bedrijven moeten in Nederland aan verschillende regels voldoen voordat zij hun diensten mogen leveren aan Nederlanders.
In 2020 moeten deze bedrijven dus een aantal extra zaken op orde hebben voordat ze aan de slag mogen (of door kunnen gaan met waar zij mee bezig zijn.
Waarom is deze wet zo noodzakelijk? In het wetsvoorstel minister Hoekstra (CDA) van Financiën staat letterlijke antwoord:
[penci_blockquote style=”style-2″ align=”none” author=””]De anonimiteit van virtuele valuta maakt het mogelijk ze te misbruiken voor criminele doeleinden.[/penci_blockquote]
Door de fiat on-ramps te reguleren, hoopt regering het witwassen via cryptovaluta te kunnen beperken. Anoniem euro’s omwisselen voor Bitcoin zou niet meer de standaard moeten zijn in de industrie, was de gedachte.
Initieel werd vastgesteld dat de nieuwe wetgeving op 10 januari dit jaar in zou gaan. Deze streefdatum (voor de concept-registratie) werd al snel opgeschoven naar 21 mei 2020.
De bedrijven die op dat moment al operationeel waren, hadden tot 21 november de tijd om akkoord te krijgen van De Nederlandsche Bank (DNB) door de registratie rond te hebben. Zonder registratie zou een bedrijf in de illegaliteit vallen.
Deze registratie bleek echter heel wat haken en ogen te hebben. Al gauw werd het een verkapte vergunningsstelsel genoemd. Het is een wet die afstamt van de regels omtrent AMDL5 en de Wwft die uit Europa zijn komen overwaaien.
De Tweede Kamer stemde op 10 december 2019 in met de gang van zaken. Op 23 april stemde ook de Eerste Kamer in met de wet.
Het resulteert in een enorme hoeveelheid (digitaal) papierwerk dat een klant moet afgeven alvorens het bitcoin kan kopen. Er moeten zelfs screenshots gemaakt worden van adressen waar de bitcoin naartoe gestuurd moet worden door het Bitcoin bedrijf.
DNB als toezichthouder
Het komt er op neer dat bedrijven zich bij De Nederlandsche Bank moesten melden. De DNB (en dus niet de AMF) zou optreden als toezichthouder voor de Bitcoin industrie. Zij houden alles in de gaten omtrent betrouwbaarheid en geschiktheid van het bestuur van het Bitcoin bedrijf en ook de bedrijfsvoering.
Na de registratie kwamen bedrijven terecht in een overgangsfase tot 10 juli. Echter… bij deze verkapte vergunning komen hoge kosten kijken, en daarbij was er ook twijfel over de privacy van klanten. Er moest door de wet namelijk véél meer informatie over aan- en verkopen van klanten van de beurzen en brokers genoteerd worden.
Diverse start-ups zoals Coingarden, Simplecoin en het Britse Bottle Pay gooien de handdoek in de ring. Een dienst als Getbittr ging buurten in het buitenland om daar een herstart te maken (wat uiteindelijk toch geen doorgang vond) en Deribit en General Bytes vertrokken uiteindelijk ook naar het buitenland.
Allemaal nog vóórdat de wet was ingegaan. In totaal liep deze lijst op tot een totaal van 14 bedrijven die stopten of werden overgenomen: BitKassa, Bittr, Nocks, Coingarden, Post-a-Coin, Simplecoin, Chopcoin, Bitzeb, Bitqist, Retailcoin, Gulden Trader, Bitcoinstarterskit, BottlePay en Faucet Hub.
Officieel door de registratie
In juli hebben 48 bedrijven zich gemeld als aanbieder van bitcoindiensten in Nederland. Daarna zijn er nog 5 aanvragen bijgekomen. Het totaal slonk echter al snel naar 38 aanvragers.
Inmiddels naderde de deadline van 21 november met rasse schreden. In het begin van de maand beten 25 Bitcoin bedrijven van zich af. Ze vonden de eisen van de Nederlandsche Bank veel te streng. In een brief eiste de Verenigde Bitcoinbedrijven Nederland (VBNL) van de DNB dat de aanvullende eisen uit september van tafel gaan.
Uiteindelijk waren er op de deadline slechts 14 bedrijven die door de hoepel van de DNB wisten te springen. Daarmee zijn er dus nog tal van bedrijven voor wie de registratie (vooralsnog) niet rond is.
De 15 gelukkigen zijn: AMDAX, Anycoin Direct, Bitcoin Meester, Bitmymoney, BitPay, Bitonic, Bitvavo, Blox, BTC Direct, Bit4coin, Coinmerce, EU Internet Ventures, HappyCOINS, SATOS en LiteBit
De diversiteit is uit de industrie, kleine start-ups zijn gestopt, de aartsrivaal (namelijk de DNB) mag de Bitcoin innovatie tegenhouden en daarnaast doet de regulering inbreuk op de privacy van gebruikers. Helemaal gezien alle data nu opgeslagen en bewaard moet worden en dus vatbaar is voor hacks. Wopke, bedankt!
Daarmee en daardoor kunnen we afsluiten met de titel van een eerdere column: ‘Wopke, bedankt. Je had Bitcoin zó anders moeten behandelen’.