Column: Kijk nou wat die koers doet!
Ooit kwam ik bitcoin tegen, lang geleden. Direct was ik geïnteresseerd genoeg om het in ieder geval te volgen. Het fascineerde me, heel erg zelfs. Toen nog dacht ik dat je gewoon een programmaatje op je computer downloadde en hier vervolgens zomaar ineens pardoes muntjes voor kreeg. Dat gebeurde niet. Überhaupt gebeurde er eigenlijk niets, althans, zo leek het. In werkelijkheid was het programma, bitcoin-qt, bezig de bitcoinblockchain te downloaden. Dat had ik niet door. Geen idee. Eigenlijk wist ik ook niet dat het ding een ‘wallet’ heette. De wereld eromheen was voor mij schimmig, vol van jargon en bijzondere, misschien op het eerste gezicht niet altijd even benaderbare types.
Waarom kwam ik bitcoin tegen? Nou, er was eens een financiële crisis in 2008 en ik moest in 2011, als benjamin op een redactie van een wetenschapstelevisieprogramma, een aflevering maken over economie. Zo’n onderwerp waar niemand z’n vingers aan wilde branden, want tja, is economie eigenlijk wel een exacte wetenschap of is het psychologie? Het werd een mooie aflevering over tipping points en financiële antropologie. Mijn brein zoog zich vol met kennis. Ook met die van ‘gewone’ economen.
Die bitcoin bleef in mijn achterhoofd zitten, al deed ik er verder niets mee. Dat laatste komt vooral doordat ik me wel met het systeem bezig wilde houden, maar de financiële-, of waardekant van de munt ontkende ik.
Langzaamaan werd steeds duidelijker dat de waarde er wel degelijk toe doet, zoals voor de veiligheid van het netwerk.
Toch heb ik jarenlang proberen te ontkennen voor mijzelf dat waarde relevant is. Er zijn best veel bitcoiners die vaak iets zeggen in de richting van: oh ja, die koers, daar kijk ik nooit naar. Misschien is dit wel jammer, want het is heel interessant hoe zo’n digitaal waarde-object zich gedraagt in deze wereld van speculatie. Ondanks dat er inmiddels best wat regulatie rond cryptovaluta bestaat, blijft Bitcoin-het-netwerk stoïcijns doen wat het doet: heel goed wel of geen transactie uitvoeren. Voldoet je transactie aan alle eisen (je hebt via de geheime sleutel het recht om de transactie uit te voeren, je hebt transactiekosten betaald en de transactie ondertekend), dan weet je 100 procent zeker dat de transactie, na enkele bevestigingen in de blockchain, uitgevoerd is. Niemand, geen regering, rijk of machtig persoon kan dit tegenhouden.
Je zou het misschien wel een van de waardevolste online systemen kunnen noemen.
En toch zijn er constant invloeden die daar voor je gevoel niets mee te maken zouden moeten hebben, die veel invloed uitoefenen. Zoals het tegenwoordig sterk meebewegen met de koersen van vooral technologie-aandelen. Of als er een rentebesluit is vanuit de Federal Reserve in de Verenigde Staten. Of als een of andere ‘stablecoin’ in elkaar dondert.
Misschien is het tijd dat ik stop met ontkennen van die sterk speculatieve kant, niet in de laatste plaats omdat het ook een venster naar de rest van de financiële wereld is.
Waar ben ik het meest benieuwd naar? Misschien wel naar het moment, als dat ooit komt, dat bitcoin zich los weet te weken van durfspeculanten die in meer risicovolle assets zitten (waar onder andere tech-aandelen onder vallen). Ook ben ik benieuwd naar waarom sommigen zo mooi het verhaal kunnen vertellen van wanneer de koers inklapt en er vervolgens een langdurige bear-market is, dat niet iedereen daar gewoon van profiteert? Je zou zeggen: als het dan in de virtuele sterren geschreven staat, dan hoef je er toch alleen maar tegenin te gaan? Ik zal te simplistisch denken. Aan de andere kant: als het allemaal psychologie is, dan is er misschien nog hoop. Ondertussen blijf ik vrolijk de technische kant van de zaak uitleggen en het belang van een statenloos netwerk dat heel goed transacties uit kan voeren. En die andere kant die ik zo graag ontken? Tja, wellicht toch eens een handelscursus doen.
PS, het wetenschapsprogramma-in-kwestie is helaas niet meer te vinden online. Het ging om Labyrint TV ‘Economie en Schuld‘, uitgezonden 15 februari 2012.
