Commentaar: Rutte III zet met registratieplicht cryptobedrijven te zwaar geschut in
|
Afgelopen dinsdagavond 3 december is er in de Tweede Kamer gedebatteerd over de implementatie van de Europese richtlijn AMLD5 in de Nederlandse wet.
Rutte III wil deze nieuwe regels per 10 januari 2020 opnemen in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
Nederlandse cryptobedrijven hebben het plan altijd kritisch gevolgd. Kwam hun kritiek ook tijdens het debat ter sprake? Jurist Clint Cabell keek mee en komt tot deze conclusie.
Rutte III, Wwft en cryptosector
Vanaf het eerste concept wetsvoorstel van medio 2018, is er vanuit de financiële wereld kritiek geweest op het kabinetsplan. Ook banken, verzekeraars en trustkantoren zitten met de nieuwe wet in hun maag.
Tijdens de openbare consultatie eind 2018 gingen cryptobedrijven en juristen in het verweer. De nieuwe wet gaat veel verder dan wat de Europese richtlijn voorschrijft. In de woorden van Bitonic: a bridge too far.
Er zijn twee hoofdzaken die voor cryptobedrijven van belang zijn:
Lees ook: Deze regels wil Rutte III per 2020 gaan opleggen aan cryptobedrijven
Registratieplicht of verkapt vergunningstelsel?
In het wetsvoorstel van juli 2019 is minister Hoekstra (CDA) van Financiën opgeschoven: cryptobedrijven zijn verplicht te registreren bij de Nederlandsche Bank.
In eerste instantie ging het namelijk om een vergunningplicht. Na advies van de Raad van State heeft Hoekstra en zijn ministerie het voorstel toch aangepast.
Criticasters spreken nu van een verkapt vergunningstelsel. In mijn ogen is het stelsel ook feitelijk een vergunningstelsel. Formeel heet het echter een registratieplicht.
Bitcoin en andere cryptomunten kopen? Ga naar Bitcoin Meester!
‘Te zwaar geschut’
Deze registratieplicht is onevenredig bezwarend voor cryptobedrijven en deze opkomende sector in het geheel. Het management van cryptobedrijven moet bijvoorbeeld aan meer eisen voldoen dan elke andere meldingsplichtige instelling.
Daarnaast bevat de wet veel ‘kleine lettertjes’ die regels uit de Wet op het Financieel toezicht koppelen aan de Wwft-eisen. Dit maakt het niet alleen complexer om aan de regels te voldoen, maar ook onduidelijker.
Cryptobedrijven genieten hierdoor weinig zekerheid. Daarnaast moet men extern advies inwinnen, wat de sector op onnodig hoge kosten jaagt.
De kosten om aan de wetgeving te voldoen zijn door de DNB geraamd op 1,9 miljoen euro voor de gehele sector. Volgens diverse betrokkenen in de sector is deze raming veel te laag ingeschat. Er is een initiatief in de sector om collectief advies in te kopen om kosten te drukken.
Duitse banken en bitcoin
De oplopende kosten heeft tot gevolg dat kleine, innovatieve start-ups het niet gaan redden, zo is de verwachting. Kleine spelers in de branche zijn dus de dupe.
Dit betekent dat zij samen moeten werken of moeten concurreren met grote spelers of banken. Dit is funest voor de innovatie binnen een vakgebied in ontwikkeling.
In Duitsland kunnen banken per 2020 crypto kunnen gaan verkopen. Tot nu toe maken Nederlandse banken geen aanstalten, maar door de verschillende eisen ontstaat er een ongelijk speelveld.
Lees ook – Bitcoin (BTC) beleid in Nederland en Duitsland: Wat zijn de verschillen?
Anti-witwasregister
Een ander onderwerp wat ter sprake is kwam is het zogenaamde UBO-register, een anti-witwasregister. In het UBO-register zouden de gegevens komen te staan van alle UBO’s. In de huidige situatie is de identiteit van een UBO vrij gemakkelijk te verhullen door een gebruik te maken van een trust of een STAK.
Nederland faciliteert een groot deel van de wereldwijde trustdienstverlening en dat zijn de vehikels die witwassen op een schaal van 16 miljard euro per jaar mogelijk maken.
Met de nieuwe wet zou dit niet meer mogelijk zijn. Dit zou aan de ene kant de heilige graal moeten zijn binnen AML, maar tegelijkertijd levert men dan enorm in op de privacy.
Witwassen is een groot probleem voor de samenleving. Bitcoin wordt in gevallen gebruikt bij misdrijven en witwassen maar contant geld én giraal geld net zo. Een maand voor de geplande implementatie is er nog veel onduidelijkheid voor cryptobedrijven.
Onnodige kostenpost?
Naast de genoemde onderwerpen zijn er ook vragen over de efficiëntie van het onderzoek en de meldingen die worden gedaan op grond van de Wwft.
Aan de ene kant lijkt het een bijzonder inefficiënt controlesysteem. Anderzijds is het essentieel om je klant te kennen als financiële dienstverlener.
Ook is het nodig om integriteit van het financiële stelsel te bewaren met een database aan meldingen die met de juiste systemen efficiënt geraadpleegd kunnen worden.
Maar daar zijn we vooralsnog nog niet en dat Rutte III méér eisen stelt aan opkomende cryptobedrijven dan aan gevestigde banken en verzekeraars roept ernstige vraagtekens op.
Over Clint Cabell
Clint Cabell () is als cryptojurist gevestigd in Rotterdam en oprichter van Crypto Compendium.
Disclaimer: Bitcoin Magazine NL verstrekt geen financieel of fiscaal-juridisch advies. De bovenstaande informatie heeft enkel educatieve doeleinden.
