Column: Wie mag bitcoin gebruiken?

Praktisch iedereen die kan beschikken over een simpele smartphone en een basale internetverbinding kan bitcoin gebruiken. Enig zoeken levert enkele al jaren niet geüpdate feature phone-javasystemen op, maar die zien er wel erg shady uit, dus helaas… die telefoons vallen af.

Dit houdt dus in dat iedereen met een simpele smartphone het bitcoinnetwerk kan gebruiken op manieren die ze zelf nodig achten. Meestal zal dit het ontvangen of versturen van bitcoins zijn, on- of offchain, maar ook steeds vaker als onderdeel van een remittance– of (terug)overschrijvingsnetwerk.

Koop gemakkelijk en snel Bitcoin bij Bitvavo. Ga aan de slag en betaal geen handelskosten voor je eerste aankoop tot €1.000 !

Hierbij zit de waarde niet in de actuele omrekenwaarde van bitcoin ten opzichte van een dollar of euro, maar in de onkreukbaarheid van het bitcoinnetwerk zélf om te gebruiken voor het overschrijven van… dollars of andere fiatvaluta.

Dat het lastig is om om te gaan met systemen die ongrijpbaar zijn als bitcoin, is begrijpelijk: we zijn gewend dat we systemen die we als mens gebouwd hebben min of meer te kunnen controleren. Met die blik kijken mensen die vaak in rijkere westerse samenlevingen zijn opgegroeid naar hoe we om moeten gaan met onze digitale infrastructuur.

Dat doen ook meer repressieve samenlevingen waar over het algemeen één man zich als grote leider ziet. Beide samenlevingssoorten vinden bitcoin vaak maar niets. Tot ze het juist wel goed kunnen gebruiken omdat ze zo toch nog geld in en uit het land kunnen krijgen.

Een artikel in de Economist van afgelopen vrijdag vatte weer eens mooi samen hoe de economische elite kijkt naar bitcoin. De titel ‘The charm of cryptocurrencies for white supremacists’ belooft al weinig goeds. Het stuk doet voorkomen alsof het alleen die groep is die daadwerkelijk gebruikmaakt van cryptovaluta in het algemeen.

De schrijver gooit alles op één hoop. Er wordt voorgerekend hoeveel geld bepaalde bekende (voormalig) YouTubers via bitcoinadressen op hun websites binnenkrijgen. Geen misse bedragen inderdaad. Uiteraard hebben de gecentraliseerde gelddoorsluisystemen van de wereld goed hun best gedaan en deze foute figuren de mogelijkheid tot geld binnenharken stopgezet. Conclusie: extreem-rechts gebruikt cryptovaluta en dus is het fout.

Dat spreekt tegen hoe ik dit stukje begon. Iedereen kan cryptovaluta gebruiken, bitcoin in het bijzonder. De wallets zijn laagdrempelig en weinig complex, zeker in tegenstelling tot de duizenden andere alt- en shitcoins.

Het laat ook weer zien hoe weinig onze financiële elite bereid is verder te kijken dan hun neus lang is als het gaat om problemen waar we last van hebben. Ze lijken niet bereid om te kijken waar de problematiek vandaan komt. Als je de basis niet oplost in een samenleving, dan kom je er niet en vervreemd je logischerwijs delen van de bevolking van je samenleving.

Waarom wordt dan zo graag gewezen op het gebruik van cryptovaluta met betrekking tot bepaalde praktijken die door velen, ook door mij, als verkeerd beschouwd worden? Een echt simpel antwoord is er natuurlijk niet, maar lekker makkelijk is het wel.

Bitcoin als boeman werkt gewoon goed. Als je kijkt hoe de bovenlaag erover spreekt, namelijk dat het slecht is, want witwassen, en de rest van de voor bitcoiners bekende riedel, dan is het ook makkelijk: alles is meetbaar aan bitcoin. Je kunt precies zien hoeveel van a naar b gaat en je weet ook nog eens precies hoeveel energie het netwerk gebruikt. Heel fijn en behapbaar.

Een stuk minder shady dan vage overschrijvingen met behulp van kunstwerken, goudstaven of vastgoed. Of bijzonder ingewikkelde beleggingsproducten. Of… Je hoeft er niet eens voor te rekenen bij bitcoin, je kunt zelfs gewoon het bitcoindoneeradres van de gehate website invoeren in een blockexplorer en klaar!

In de meeste gevallen met betrekking tot white supremacists zouden er er genoeg andere mogelijkheden binnen bestaande rechtssystemen moeten zijn om iemand wellicht te veroordelen. Maar als die rechtsstaat langzaam maar gestaag steeds verder uitgekleed wordt, dan gaat het mis. Als elke staat een surveillancestaat wordt, waar zijn we dan? Juist, in de aap gelogeerd en dan mogen we heel blij zijn met een systeem als bitcoin. Van niemand, voor iedereen.

Krijn Soeteman is tech- en wetenschapsjournalist en volgt bitcoin al sinds lange tijd. Hij is onder meer te vinden op Twitter.

Lees ook eerdere columns: