Wereldwijde gevolgen van Ruslands invasie van Oekraïne: Van energie tot crypto

Connect met Like-minded Crypto Enthusiasts! Connect op Discord!

Check onze Discord

Op 24 februari 2022 startte de grootste oorlog in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog: Ruslands invasie van Oekraïne. De oorlog heeft al tienduizenden doden opgeleverd en miljoenen vluchtelingen. 

De oorlog heeft grote geopolitieke, economische en militaire gevolgen gehad. Het conflict lijkt in 2022 pas geëscaleerd te zijn, maar Rusland en Oekraïne delen een lange bloedrode geschiedenis.

Waar is het conflict begonnen? Wat zijn de gevolgen ervan? Wat betekent het voor de cryptomarkt en de bredere financiële markten? En wat kan de toekomst brengen?

Ruslands invasie van Oekraïne

In de nacht van 24 februari 2022 werd heel Oekraïne wakker geschud door de Ruslands militaire invasie van Oekraïne. Na weken militaire macht te verzamelen aan de grens met Oekraïne besloot Rusland een gewapend conflict aan te gaan.

Deze datum was de start van de grootste oorlog in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog. Toch was dit niet het begin van de spanningen tussen Rusland en Oekraïne. Deze gaan terug naar het Tsaristische Rijk, de Sovjet-Unie en de onafhankelijkheid van Oekraïne in 1991.

Het complexe verleden van Rusland en Oekraïne

De geschiedenis van Oekraïne is vooral een verhaal van bezetting. Het grootste gedeelte van het huidige Oekraïne viel tijdens de 18de en 19de eeuw onder het Russische Rijk.

Destijds werd het idee van een onafhankelijk Oekraïne sterk verworpen. De Oekraïnse taal en cultuur werden zelfs als bedreigingen voor de Russische eenheid gezien.

In 1917 vond de Russische Revolutie plaats, die duurde tot 1922. Dit transformeerde het Russische Rijk tot de Sovjet-Unie. Oekraïne werd in deze tijd formeel een republiek, ook wel SSR genoemd, gemaakt binnen de United of Sovjet Socialist Republics (USSR). Echter, de zelfstandigheid was ver te zoeken.

In de jaren dertig vond de Holodomor plaats. Er wordt gespeculeerd dat deze hongersnood gefabriceerd was om Oekraïense onafhankelijkheid te vermijden. Dit kostte miljoenen Oekraïeners het leven.

De status van de Krim

In 1954 werd er een beslissing gemaakt die het huidige conflict is begonnen. Nikita Chroesjtsjov, een sovjetleider, besloot het schiereiland de Krim over te dragen aan de Oekraïense SSR.

Oorspronkelijk leek dit een kleine wijziging te zijn. Toch heeft het een groot geopolitieke conflict veroorzaakt. Toen de USSR in 1991 uiteenviel, werd Oekraïne een aparte staat. Dit plaatste de Krim in handen van Oekraïne, iets waar Rusland het niet mee eens was.

Oekraïne in de Europese Unie en de NAVO

In de periode van 2004 tot 2014 stond de onafhankelijkheid van Oekraïne weer op het spel. In 2004 vond de Oranjerevolutie plaats. Tijdens de verkiezingen ging het tussen de pro-Russische Viktor Janoekovytsj en de pro-Europese Viktor Joesjtsjenko.

Janoekovytsj won de verkiezingen door middel van fraude. Massale protesten leidden tot een hertelling, waardoor de pro-Europese Joesjtsjenko aan de macht kwam. Rusland vond dit alarmerend, aangezien Oekraïne bewoog richting de Europese Unie en een onderdeel van de North Atlantic Treaty Organization (NAVO) wilde worden.

In 2010 werd Janoekovytsj alsnog president. Hij wilde de banden met Rusland herstellen. Na jaren onderhandelen met de Europese Unie besloot Janoekovytsj in 2014 het associatieverdrag op het laatste moment niet te ondertekenen. Dit veroorzaakte massale protesten in Kiev.

In hetzelfde jaar escaleerden de protesten en er werden honderden demonstranten omgebracht. Door deze protesten vluchtte hij naar Rusland.

Ruslands invasie van Oekraïne in 2014

Dan komen we aan bij de eerste Russische invasie op Oekraïens grondgebied: de invasie van de Krim in 2014. De Krim is een belangrijk gebied voor Rusland. Het schiereiland biedt directe toegang tot de Zwarte Zee en er staat een marinebasis van Rusland.

Nadat de Sovjet-Unie in 1991 uiteenviel, werd afgesproken dat Rusland haar basis op de Krim mocht houden. Het schiereiland zou wel in handen van Oekraïne blijven. Doordat de Krim pas tijdens de Sovjet-Unie onderdeel werd van Oekraïne, bleef de bevolking grotendeels Russisch.

In februari 2014, niet lang na het vertrek van president Janoekovytsj, verschenen militairen zonder insignes op strategische locaties in de Krim. Moskou ontkende oorspronkelijk, maar later bleek dat dit Russische militairen waren. Binnen enkele weken nam Rusland de controle over de Krim over.

Wereldwijd werd de overname van de Krim veroordeeld. Onder andere de Verenigde Staten en de Europese Unie beschuldigden Rusland van de schending van internationaal recht. Hierbij beriepen ze op het Verdrag van Boedapest. In dit verdrag zei Rusland de territoriale integriteit van Oekraïne te respecteren in ruil voor het opgeven van hun kernwapens.

Het gevolg hiervan werd Rusland uit de Group of Eight (G8) gegooid en werden sancties ingesteld.

De oorlog in Oost-Oekraïne

De overname van de Krim en de val van Janoekovytsj leidde tot gewelddadige protesten in het oosten van Oekraïne. In april 2014 benoemden pro-Russische separatisten de regio’s Donetsk en Loehansk uit tot onafhankelijke volksrepublieken.

Oekraïne trad hier hard tegen op met militaire operaties. Oorspronkelijk was dit een binnenlands conflict, maar Rusland ging zich ermee bemoeien. Rusland bood militaire, financiële en logistieke steun aan de separatisten. Hierdoor is dit een volwaardige oorlog te noemen.

Tijdens deze oorlog werd ook de vlucht MH17 uit de lucht geschoten in het Oosten van Oekraïne. Dit was een passagiersvlucht met 298 inzittenden, die allemaal hun leven verloren, waaronder 196 Nederlanders.

Later bleek uit onderzoek dat het vliegtuig neer is geschoten door een Russische raket, die afgevuurd is op het gebied van de separatisten. Deze ramp leidde tot strengere sancties tegen Rusland. Ook werd het conflict wereldwijd onder de aandacht gebracht.

In 2014 en 2015 werden de Minsk akkoorden gesloten. Deze waren bedoeld voor een wapenstilstand en vrede. Toch werden deze akkoorden meerdere malen geschonden.

Ruslands invasie van Oekraïne in 2022

Na de Minsk akkoorden bleef het relatief rustig tussen de twee landen tot eind 2021. In deze maanden begon Rusland met het verzamelen van tienduizenden militairen langs de Oekraïense grens. Rusland ontkende oorspronkelijk dat het ging om een oorlog. Toch wezen rapport op een grote militaire actie.

Op 21 februari 2022 erkende de Russische president, Vladimir Poetin, Donetsk en Loehansk als onafhankelijke staten. Op 24 februari kondigde hij een ‘speciale militaire operatie’ aan, een term om Ruslands invasie van Oekraïne te verbloemen. Dezelfde dag begonnen luchtaanvallen en een grondoffensief op meerdere locaties. Ook werd de hoofdstad Kiev een doelwit.

Poetin noemde de actie de ‘denazificatie en demilitarisering van Oekraïne’. Hij zei dat het Westen Oekraïne had gebruikt als marionet en dat de Russen in het land gevaar liepen. Door verschillende landen zijn deze claim veroordeeld als ‘ongegrond en propaganda’. De aanval wordt gezien als de schending van het internationaal recht

Het verloop van de oorlog

In de eerste weken van Ruslands invasie van Oekraïne wist Rusland snel grond te winnen, met name in het zuiden en het oosten. Echter, in de buurt van Kiev kregen de Russische troepen sterk verzet. Rusland probeerde een Blitzkrieg te gebruiken tegen Kiev, maar het gebied viel maar niet. Eind maart 2022 trok Rusland zich terug uit het noorden van Oekraïne.

Wel ging het begin van de oorlog gepaard met grote burgerdoden. De belegering van Mariupol, Charkiv en Tsjernihiv gingen gepaard met bombardementen op burgerdoelen, waaronder ziekenhuizen, scholen en woonwijken.

Dit was ook het geval in Boetsja en Irpin, waar het Russische leger burgers en krijgsgevangenen het leven beroofden. Wereldwijd leidde dit tot verontwaardigde reacties, aangezien overleden burgers op straat bleven liggen of in massagraven werden begraven.

Na het terugtrekken uit het noorden besloot Rusland zich te focussen op het oosten en zuiden van Oekraïne. Hier volgden zware gevechten in steden als Severodonetsk en Lysychansk.

In september 2022 begon Oekraïne verschillende tegenoffensieven, met behulp van westerse wapensystemen. Hiermee wisten ze de regio rond Charkiv te heroveren. Later trokken Russische troepen zich terug uit Cherson, de enige regionale hoofdstad die de Russen in bezit hadden.

Eind 2023 stabiliseerde het front zich. Beide partijen groeven zich in, waardoor een loopgravenoorlog ontstond, vergelijkbaar met de Eerste Wereldoorlog. Hierna werden voornamelijk drones en artillerie gebruikt. Rusland doelde op de infrastructuur van Oekraïne, terwijl Oekraïne militaire vliegvelden en raffinaderijen aanviel.

De rol van NAVO, EU, VS en China

Oekraïne is geen officieel NAVO-lid. Toch kregen ze sinds 2022 militaire hulp van NAVO-lidstaten. De Verenigde Staten, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland leverden tanks, artillerie, luchtafweersystemen en F-16 toestellen.

Toch beperkte de NAVO zich tot coördinatie, training en logistiek. Directe betrokkenheid ligt tot op de dag van vandaag politiek gevoelig. De NAVO benadrukt dat ze Oekraïne steunen in haar recht op zelfverdediging, maar geen rechtstreekse oorlog met Rusland willen.

De Europese Unie steunde Oekraïne met humanitaire en financiële steun, terwijl ze zware sancties invoerden tegen Rusland. Deze raakten onder andere Russische banken, technologie en energie-export. Ook bood de EU Oekraïne de status van kandidaat lidstaat aan. Dit is een signaal van solidariteit.

De Verenigde Staten is de grootste donor van militaire en economische hulp aan Oekraïne geweest. Echter, de steun zorgde voor politieke spanningn in de VS. De Democraten bleven achter Oekraïne staan, terwijl de Republikeinen twijfels hebben over de hulp.

China bleef neutraal over de oorlog. Toch riepen ze wel op tot vredesonderhandelingen. China bekritiseerde de NAVO, maar levert ook geen militaire steun aan Rusland.

Energie en sancties tegen Rusland

Voor de oorlog was de Europese Unie grotendeels afhankelijk van Russische energie. In 2021 kwam 40% van het Europese aardgas en 25% van de olie uit Rusland. Vooral Duitsland, Italië en Oost-Europese landen ware kwetsbaar.

De aanleg van Nord Stream 2, een pijpleiding die gas rechtstreeks van Rusland naar Duitsland moest vervoeren, was een teken van deze kwetsbaarheid. Toen Rusland Oekraïne binnenviel, werd het certificeringsproces van de pijpleiding stopgezet. In september 2022 werden Nord Stream 1 en 2 buiten werking gezet door sabotage.

De levering van gas wordt al lang gebruikt door Rusland als politiek wapen. Ze hebben eerder al leveringen aan Polen, Bulgarije, Finland en Nederland stopgezet, omdat ze niet wilden betalen in roebels. Rusland hoopte dat stijgende energieprijzen Europese steun voor Oekraïne zou ondermijnen.

In 2022 en 2023 kreeg Europa te maken met flinke stijgingen in energieprijzen en inflatie. Toch vond de EU snel alternatieve leveranciers, zoals Noorwegen, Algarije, de VS en Qatar.

De EU, VS en VK besloten enkele sancties in te stellen. Deze werden gericht op:

• De Russische centrale bank door buitenlandse reserves te bevriezen
• Uitsluiting van Russische banken uit het SWIFT-netwerk
• Importverbod op olie, gas en steenkool
• Exportrestricties op halfgeleiders, software en luchtvaart
• Bevriezing van fondsen van Russische oligarchen en functionarissen

De sancties hebben een duidelijke impact gehad op de Russische economie. De roebel daalde in waarde, maar herstelde zich later deels. Op de lange termijn versnellen de sancties de technologische en economische isolatie van Rusland.

De humanitaire impact van de oorlog

De oorlog heeft een grote humanitaire impact gehad. Er zijn ruim 8 miljoen mensen Oekraïne ontvlucht. Landen als Polen, Duitsland, Tsjechië en Nederland hebben het grootste aantal vluchtelingen opgevangen. Binnen Oekraïne hebben nog miljoenen mensen hun huis verloren.

De Verenigde Naties rapporteren tienduizenden burgerslachtoffers. Waarschijnlijk ligt het daadwerkelijke aantal hoger. De aanvallen op civiele infrastructuur, zoals ziekenhuizen, energiecentrales en woonwijken, worden door mensenrechtenorganisaties en de VN gezien als oorlogsmisdaden.

Ook de fysieke schade in Oekraïne is enorm. Grote delen van de infrastructuur zijn verwoest. Volgens de Worldbank zijn de kosten voor heropbouw sinds begin 2024 al opgelopen in de honderden miljarden euro’s. Internationale hulporganisaties proberen noodhulp te verlenen aan burgers, maar moeten hier werken onder gevaarlijke omstandigheden.

Oorlogsmisdaden van Rusland en Oekraïne

Sinds het begin van Ruslands invasie van Oekraïne zijn er meerdere meldingen van oorlogsmisdaden van beide zijden gedaan. De VN, de International Criminal Court (ICC) en verschillende mensenrechtenorganisaties documenteren de schendingen van het internationaal humanitair recht.

Vooral Russische militairen worden ervan beschuldigd dat ze doelen buiten het slagveld, zoals woonwijken, scholen en ziekenhuizen, bewust bombarderen. Ook zijn gevallen van marteling, willekeurige executies en ontvoeringen gemeld. Echter, Oekraïne wordt ook niet onschuldig geacht door het gebruik van zware wapen in dichtbevolkte gebieden.

In maart 2022 opende de ICC een formeel onderzoek naar oorlogsmisdaden en humanitaire misdaden in Oekraïne. Rusland weigert medewerking en heeft de ICC niet erkend. Oekraïne is geen lid van de ICC, maar heeft wel onderzoek verzocht. De vervolging van de daders zal naar verwachting veel tijd kosten en complex zijn.

Ruslands invasie van Oekraïne is een schending van het Handvast van de VN. Hierin wordt het gebruik van geweld tegen de territoriale integriteit van een staat verboden. Rusland heeft geprobeerd dit te rechtvaardigen, maar het wordt grotendeels veroordeeld als ‘illegale agressieoorlog’.

Wat betekent de oorlog voor Oekraïne en Rusland?

De invasie heeft in Oekraïne geleid tot een bijzondere nationale hereniging. Voor 2014 was de verdeeldheid groot. Nu geniet de Oekraïense president, Volodymyr Zelensky, van grote populariteit en mobiliseren miljoenen burgers zich.

Toch heeft Oekraïne zowel humanitaire als economische uitdagingen. De oorlog heeft het leven van miljoenen mensen verwoest.

In Rusland heeft de oorlog geleid tot economische sancties die de groei en levensstandaard in het land verminderen. Veel buitenlandse bedrijven hebben zich teruggetrokken, investeringen werden minder en de roebel werd verzwakt.

De Russische staat voerde strenge censuur in met maatregelen tegen activisten, journalisten en critici. Ook politieke tegenstand werd hard aangepakt. Het grootste gedeelte van de Russische bevolking houdt zich vast aan de informatie van de staat. Hierdoor is er weinig oppositie zichtbaar.

Wat betekent het met de wereldwijde financiële markten?

Het uitbreken van de oorlog schokte de wereldwijde financiële markten. Beleggers kozen massaal voor veilige havens, waaronder goud, de Amerikaanse dollar en staatsobligaties. Ook Bitcoin werd hierdoor meer op de kaart gezet als veilige haven.

De wereldwijde aandelenmarkten reageerden direct op de onzekerheid met sterke dalingen. Vooral gevoelige sectoren, zoals grondstoffen, handel en technologie werden hard geraakt.

Ook stegen de energieprijzen sterk. De prijs van olie, gas, kolen en landbouwgrondstoffen steeg fors. Dit droeg bij aan wereldwijde inflatie, waarbij de productiekosten en consumentenprijzen een hoogtepunt bereikten.

De sancties die ingevoerd werden tegen Rusland beperkten de toegang tot internationale kapitaalmarkten. Dit leidde tot een verschuiving richting Azië, waar de meeste Russische export nu naartoe gaat.

Centrale banken werden door de onzekerheid en inflatie gedwongen om ingrijpende maatregelen in te voeren. De Federal Reserve (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) moesten de rentetarieven verhogen om inflatie te verminderen. Dit leidde tot hogere leenlasten en meer onzekerheid op de kredietmarkten.

Ontwikkelingslanden kregen het hard voor de kiezen. De onzekerheid leverde extra stress op hun valuta’s op.

Wat heeft het gedaan met de cryptomarkt?

Het uitbreken van de oorlog leidde tot flinke volatiliteit op de cryptomarkt. Bitcoin en andere grote cryptocurrencies zagen grote prijsschommelingen. Dit bewees dat crypto gevoelig was voor bredere economische schokken. Toch bleek later in het conflict dat Bitcoin resistentie toonde tegen deze volatiliteit.

In het conflict zelf heeft crypto een belangrijke rol gespeeld. Oekraïne zette zich actief in voor fondsenwerving met crypto. Hiermee konden burgers en internationale donateurs direct bijdragen aan humanitaire hulp en militaire uitrusting. Dit is een van de eerste conflicten waarbij crypto wordt ingezet voor financiering.

Het gebruik van crypto had ook een nadeel. Rusland gebruikte crypto om sancties te omzeilen. Echter, het is lastig om de omvang hiervan te bepalen.

De oorlog leidde tot een opleving van de discussie over cryptoregulering. Westerse regeringen controleerden meer op witwassen, financiering van terrorisme en ontduiking van sancties met behulp van crypto. Hieruit kwam ook de Markets in Crypto-Assets (MiCA) regelgeving.

Het conflict is een tweesnijdend zwaard geworden voor de cryptomarkt. Aan de ene kant werd het bewustzijn over de risico’s groter. Echter, ook de mogelijkheden kwamen aan bod. Bitcoin heeft hiermee een basis gevormd als veilige haven.

Hoe kan het conflict zich verder uitspelen?

Er zijn verschillende manieren waarop het conflict zich verder uit kan spelen. Hieronder hebben we de drie meest waarschijnlijk opties op een rij gezet:

1. Vreedzame oplossing en herstel: De eerste mogelijke uitkomst is een vredesakkoord en een staakt-het-vuren. Echter, Trump heeft het vredesgesprek al gestart zonder staakt-het-vuren. Dit betekent dat beide partijen oorlog kunnen voeren tijdens het gesprek. Dit scenario kan alleen gebeuren als beide zijden meewerken. Het kan leiden tot de wederopbouw van Oekraïne.
2. Langdurig bevroren conflict: Het conflict kan ook bevriezen. Dit betekent dat er geen definitieve oplossing komt. De frontlinies kunnen stabiel blijven, terwijl de spanningen hoog zijn. Dit leidt tot spontane uitbarstingen van geweld. Dit is een onvoordelig scenario waarbij economische ontwikkeling en stabiliteit belemmerd wordt door het risico op escalatie.
3. Bredere escalatie van de oorlog: Het conflict kan verder escaleren door de betrokkenheid van meer landen, zwaardere wapens of cyberoorlog. Dit kan leiden tot een regionale of zelfs een wereldoorlog.

Het maakt niet uit welk scenario zich ontvouwt, internationale samenwerking zal nodig zijn voor een uitkomst. Organisatie als de VN, EU, NAVO en neutrale landen moeten bemiddelen en humanitaire hulp blijven bieden tot de oorlog tot een einde komt.

Best wallet - betrouwbare en anonieme wallet

Best wallet - betrouwbare en anonieme wallet

• Meer dan 60 chains beschikbaar voor alle crypto
• Vroege toegang tot nieuwe projecten
• Hoge staking belongingen
• Lage transactiekosten

Best wallet review

Koop nu via Best Wallet

Let op: cryptocurrency is een zeer volatiele en ongereguleerde investering. Doe je eigen onderzoek.

Geef een reactie