Column: Contanten, schrijf ze nog niet af
Contant geld. Snoeiharde cash. Wie gebruikt het nog wel eens? Wie heeft er eigenlijk nog een portemonnee met briefjes en muntjes? En waarom zou je die nog hebben eigenlijk? Geen idee. Wanneer heb je het nog nodig? Tijdens een pinstoring, dan is het wel handig ja. Hoe lang is dat geleden? Ook geen idee, ik herinner me nog eentje in de eerste covid-lockdown waarbij de angst heerste dat slijters niet zouden vallen onder ‘essentiële winkels’. Ze vielen er onder, de rij deed anders vermoeden op dat moment.
Contanten, een beetje friemelen in een vak van een vaak van zwart leder gemaakt hoesje voor de juiste briefjes. Het openslaan van het muntvakje, vaak vergrendeld met een klein drukknopje. Het geluid van de klinkende munt. Het specifieke geluid van een bepaald soort munt, vroeger herkende je dat dan. Dat geluid van een rijksdaalder, of een dubbeltje. Iedereen boven een bepaalde leeftijd zal waarschijnlijk direct de juiste munt duiden, mocht ie nog ergens vallen in een verzameling of zo. De euromuntjes zijn een stuk minder diep in ons collectief geheugen gesleten. We gebruiken ze nu zo’n 21 jaar, maar ik kan me slecht herinneren wanneer alles nog grotendeels met cash ging. Ja, er was die ene bar in de stad waar je alleen fysieke pecunia naartoe kon brengen, maar ook die hebben nu een pin. Met Koningsdag? Is ook niet meer nodig met alle fintechsystemen die ons dagelijks leven verrijken, of in ieder geval van dat laatste een gevoel geven.
Contanten zijn uit. Steeds vaker is het onmogelijk op andere wijze te betalen. In sommige landen is dat overigens niet toegestaan en moet je altijd cash accepteren, maar in Nederland lijkt dat niet zo. Voor winkeliers lijkt het wel makkelijk, want ze hoeven geen kleingeld meer te halen bij de bank of groot geld af te storten en ze zijn minder interessant voor het boevengilde, althans, de overvalkant daarvan. Voor overheden is het weer ideaal om de burger makkelijker te kunnen blijven volgen. Hun reden, uiteraard, witwassen en terrorismefinanciering. Alleen de waardeverplaatsbusiness, met van die gepantserde busjes, zullen er zo op het eerste gezicht misschien onder gebukt gaan door verminderde inkomsten. Geen noodzaak meer om bij de slijter-om-de-hoek voor de deur te staan en naar binnen en buiten te snellen met een afgesloten geldkluis.
Zo wordt de schijn opgehouden dat het allemaal veel beter is zo zonder contanten. Toch voel je dat dit niet zo is. Je weet ergens wel dat er iets schort. Er is iets loos. Alleen met contant geld heb je daadwerkelijk zelf het geld in handen. Niemand kan er iets mee doen. Nou ja, tenzij ze je beurs afpakken natuurlijk. Trouwens, beurs is een wat archaïsch woord voor portemonnee. Of portefeuille is ook leuk, een mapje voor (bank)papieren, staatsstukken en wat al niet meer. Portemonnee (of portemonnaie) klopt dan beter. Porter van monnaie in het Frans, of ‘drager van munt’. Oh ja, en ‘beurs’ komt van ‘geldbeurs’. Voor we de hele etymologie van al die woorden doorlopen, terug naar het bezit van dat geld. Dat geld met een gegarandeerde waarde van de staat. Iedereen moet het accepteren en de op het biljet of munt geponste waarde is wat het is.
Elders is je geld niet jouw geld. Niet bij de bank, ook niet als mogelijk toekomstig digitaal centralebankengeld, al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat we nog niet weten hoe dat er uit gaat zien. Net als bij cryptobeurzen of exchanges vertrouwen mensen gewoon heel erg in alle instituties. Tot ze ineens toch omvallen. Dat gebeurt gelukkig niet vaak en ik zou er ook niet aan moeten denken altijd met je salaris over straat te moeten gaan in contanten. Toch houden veel mensen een klein potje contanten achter de hand waar ze het een tijdje mee kunnen uitzingen. Dat lijkt niet onverstandig. Net zoals het voor de meeste mensen in eerste instantie misschien niet verstandig is het volledige beheer van hun bitcoins zelf te moeten doen, is het toch handig een klein plukje wél met je hele eigen geheime sleutel te bedienen.
Nou ja, ik heb in ieder geval sinds kort weer een portemonnee met vakjes voor briefjes en muntjes. Eens kijken hoe dat ook weer voelt.
