Mijn Bitcoin Dagboek: een verslag vanuit El Salvador
Column - Het is alweer drie weken geleden dat Bitcoin in El Salvador een wettig betaalmiddel is geworden. Het was een geweldige ervaring om mee te maken: het zal voor altijd de geschiedenisboeken ingaan als het állereerste land. Misschien zelfs wel als de allereerste dominosteen die is gevallen. Ik was erbij en deel graag mijn ervaringen en verhalen.
Het hele verhaal kun je op 10 oktober zien in de documentaire die ik hier heb gemaakt. Hieronder zie je alvast de trailer. Maar voor de lezers onder ons, hebben we het verhaal ook in tekstvorm.
Aankomst in San Salvador
Ten eerste viel het bij aankomst in het land heel erg tegen. Het was de laatste week van augustus dat ik van Lima via Medellin en Panama City in het tropisch warme San Salvador terecht kwam.
Vanaf het vliegveld ging ik rechtstreeks naar de hoofdstad, een stad die mij erg verraste:
Enorme veel Amerikaanse fastfoodketens (met Denny’s, Wendy’s, Burger King, McDonalds, ChinaWok en Quiznos noem ik nog maar de helft), een enorme drukte op de straat en toch ook qua veiligheid viel het erg mee.
Iedereen liep met smartphones op straat en bij elk gerespecteerd gebouw (zoals banken, winkels en openbare gebouwen) stonden bewakers met flinke shotguns.
Op zich voel je je dan direct op je gemak: de beruchte gangs lijken zich in de hoofdstad wel koest te houden.
Tegenvallende eerste week
Terug van deze context naar Bitcoin: dat was eigenlijk het enige dat mij echt tegenviel in het land.
Het duurde mij namelijk letterlijk zes dagen om het eerste Bitcoin logo in het straatbeeld te vinden.
Hoewel ik goede hoop had en het kaartje met Bitcoinwinkels uit de Bitcoin Beach-app erbij had gepakt, was het pas na een krappe week raak.
Een barbershop in het luxere Santa Tecla accepteerde Bitcoin. Hèhe.. Eindelijk zag ik dan het Bitcoin logo ergens op straat.
Intussen kwam Legal Tender Day dichterbij. De maand september brak aan en er werden steeds meer dingen zichtbaar.
President Bukele startte een online marketing campagne, kranten schreven (kritisch) over het nieuws dat voor de deur stond en de eerste kantoortjes voor de ATM’s van Chivo werden binnen no-time uit de grond gestampt. Het werd langzaam maar zeker duidelijk: er staat wat te gebeuren.
Als ik bij restaurantjes en eettentjes (in mijn gebrekkig Español) vroeg of ik met Bitcoin kon betalen, was het antwoord steevast "no".
Maar ook regelmatig kwam men een paar minuten later terug om meer te horen over dit nieuwe fenomeen. De interesse was duidelijk gewekt. De praktische uitvoering ervan was nog was terughoudend.
Meningen en sentiment
Gaandeweg sprak ik steeds meer locals over de wet. De meningen gingen alle kanten op.
Van mensen die de voordelen inzagen en zelf problemen ervoeren met (digitale) betalingen, tot sceptici die het als een tool zien van Bukele om nog meer macht te krijgen.
Een ding kwam daarbij telkens weer terug: 2001.
Het jaar waarin de colon werd afgeschaft en de Amerikaanse dollar haar intrede deed. Dit proces ging enorm snel, en de politiek hield zich niet aan de beloften.
Men is hierdoor kennelijk het geloof in een duaal betaalsysteem helemaal kwijtgeraakt. "Oude toezeggingen werden niet nagekomen, waarom zou dat nu wél gebeuren (met een president die de volmacht heeft, red.)"
Maar de optimisten hadden ook interessante inzichten. Zo hoorde ik dat er op de 15e en 30e/31e van de maand altijd enorme files in de hoofdstad staan.
Iedereen die uitbetaald krijgt, moest daarvoor naar de bank toe om het cash geld op te halen of de betaalcheque te verzilveren. Het resulteerde letterlijk in verkeersopstoppingen, om maar één voorbeeld te noemen.
El Zonte, 'place to be'
Intussen ging ik (twee weken later) van San Salvador naar El Zonte, het stranddorpje waar het allemaal begon omtrent Bitcoin.
Dit dorpje staat ook wel bekend vanwege het Bitcoin Beach-project, waardoor tientallen ‘bedrijfjes’ en honderden individuen een Bitcoin wallet gebruiken voor dagelijkse betalingen.
Het initiatief begon hier als een social project, jaren voordat Bitcoin überhaupt bestond. Door een gulle donatie (in BTC) is de cryptomunt uiteindelijk een van de belangrijkste tools geworden voor de initiatiefnemers.
Eén van hen is Roman Martinez, ook wel bekend als Chimberra.
In de documentaire zul je hier meer over horen. Hij vertelde dat door Bitcoin mensen in zijn dorpje voor het eerst in hun leven gingen sparen.
Voor het eerst in hun leven een digitale betaling deden. En ook voor het eerst in hun leven een activa kochten.
El Zonte was echt het Mekka van El Salvador. Ik verbleef in Esencia Nativa, een hostel dat de hotspot van het dorpje werd waar tientallen échte Bitcoin Maximalisten telkens bij elkaar kwamen.
We hebben urenlange discussies gehad over van alles en nog wat (van Drivechains en Taproot tot repo-markten en de NFT-hype), weekendtripjes gedaan naar de Santa Ana vulkaan en zijn samen naar Legal Tender Day gegaan. Maar daarover later meer.
Het is een plek waar ik echt vrienden heb gemaakt! Intussen struinden we elke dag de eettentjes en winkeltjes af om betalingen te doen met de Bitcoin Beach-wallet. En dat ging verrassend goed: op zeer veel plekken kon je met Lightning terecht.
Slechts één keer had ik de creditcard nodig en een aantal keer kwam er cash geld aan te pas. Maar Bitcoin werkt! Vooral bij de beruchte papusas-plek van Litha.
Een aanrader als je ooit eens een kijkje gaat nemen in het Jeruzalem van de Bitcoinkerk. Mijn totale aantal Lightning transacties in dit dorpje liep op tot boven de 50!
Legal Tender Day
Intussen was zomaar ineens 7 september. De tijd vloog voorbij en ‘s ochtends vroeg ging ik met Bart Mol (van Satoshi Radio) en onze Belgische kameraad Piet(je) richting de hoofdstad.
Een autorit van een uurtje, wat uiteindelijk het begin zou worden van een epische dag. We hadden via andere Bitcoiners gehoord dat er protesten zouden zijn bij een van de bekende pleinen dicht bij het Presidentieel Paleis.
Zo gezegd, zo gedaan: we gingen een kijkje nemen. Tussendoor tikten we nog wat krantjes op de kop, omdat iedereen wel doorhad dat dit echte collectibles zouden worden. Het protest was intussen in volle gang, en al snel volgde en mars door de stad.
Vuurwerkbommen, graffiti en schreeuwende menigten hoorden hier ook bij.
We spraken met de protestleider en hij vertelde mij dat hij dit El Salvador niet wil. “Niemand wil Bitcoin, niemand heeft erom gevraagd en niemand begrijpt het. Bukele is er niet voor de mensen”, zo stelde hij.
Het werd mij in ieder geval wel duidelijk dat dit een politiek geladen protest was. Het ging niet zo zeer over Bitcoin an sich.
Na enkele uren hadden we het wel gezien en gingen we van de pessimistische locals richting de meer positieve El Salvadoranen. Sats uitgeven dus!
We hadden al van verschillende plekken gehoord waar we terecht konden: McDonalds, PizzaHut en Starbucks. En tussendoor hielpen we een coffeeshop nog aan een Muun-wallet, toen we daar een korte pauze hielden.
De Chivo-app deed het namelijk niet omdat de verificatie-codes niet doorkwamen. Ook deden (sommige) Chivo ATM’s het niet door connectiviteitsproblemen en sommige geldautomaten waren zelfs ‘out of coins’.
Ook werden we ‘gescamd’ door de ATM die ons $20 aftroggelde, en probeerden we te snappen hoe de app precies werkt.
Dat was nog niet zo makkelijk, gezien we de Lighting-knop überhaupt niet konden vinden. Enfin: Bitcoin werkte, Chivo (nog) niet.
Onderweg kwamen we verschillende kiosks tegen waar 15 tot 20 man de burgers uitlegde over de Chivo-app. Orangepillen door de overheid, best tof toch?
Hier ontstonden een aantal ironische voorvallen. Zelfs de Nokia-koelkast kwam voorbij, vergezeld met de vraag "kan ik hier ook $30 mee krijgen?’" De wat oudere local verwees hiermee naar de airdrop die president Bukele uitdeelde aan iedereen die de wallet installeerde.
Intussen maakten mensen ook misbruik van dit geld én het scepsis. Er werd bijvoorbeeld $20 geboden aan de mensen die Chivo maar niets vinden, om de $30 over te sturen naar de app van de ‘oplichter’. Zo leek het een win-win: de pessimist had $20 cash (wat in zijn ogen wel iets waard was) en de optimist had $30 in Chivo (wat hij vervolgens gewoon in winkels kon uitgeven).
Bitcoin is een oplossing!
Vergis je niet: 70% van de bevolking heeft géén bankrekening en nog nooit met digitaal geld gewerkt.
Dit zijn de mensen die normaal een uur moesten rijden om de energierekening te betalen, met (voor hun doen) veel cash over de (onveilige) straten gaan, een uur in de rij moeten staan alvorens ze kunnen betalen om daarna weer een uur met de bus terug te moeten reizen. Bitcoin is een oplossing!
De plekken waar we wél met Bitcoin betaalden op Legal Tender Day, waren de grote (eerdergenoemde) ketens.
Zij gebruikten echter geen Chivo maar OpenNode en IBEX Mercado. Het werkte állemaal. De historische sats werden betaald en de dag was meer dan geslaagd!
Intussen was de meetup van start gegaan en kwamen alle Bitcoiners gezellig bij elkaar. De dag kwam pas echt ten einde in El Zonte, waar we na 14 uur weer terug waren.
Een dollar-piñata moest het daar ontgelden, maar verder ging het er vredig en gezellig aan toe. Bitcoin is een Legal Tender en daar moest op geproost worden.
Back to the Beach
Ik verbleef vervolgens nog enkele dagen in El Zonte, waar nog meer ironische dingen gebeurden. Zo besefte ik mij ineens dat ik geen warme douche had, maar wel op veel plekken met Bitcoin kon betalen.
Ook moest ik 5 dagen wachten tot m’n kleren konden worden gewassen, omdat de rivier erg troebelig was (óf vol stond met zout water uit de oceaan als het vloed was).
Maar toch kon ik binnen 2 seconden een Lightning betaling doen in hetzelfde dorpje.
Het viel mij op een gegeven moment op dat er standaard werd gevraagd ’¿Pagar con Bitcoin?’. Het is er letterlijk de standaard. Men vraagt automatisch om bitcoin, in plaats van dollars.
Inmiddels is het twee weken later nu ik dit schrijf. Ik ben terug in San Salvador en maak de stand van zaken op.
Stand van zaken
Wil je graag meer zien over hoe het leven is in El Salvador? Op 10 oktober kun je een documentaire verwachten waarin ik je meeneem en alles laat zien! Stay Tuned!
Wil je op de hoogte blijven over alle ontwikkelingen? Kom dan eens langs in onze Telegram chat, en download ook vooral onze Android Nieuws app of iOS Nieuws app!
