Spoornet, telefonie, Bitcoin en Lightning: dit is de kracht van netwerken

Bitcoin is een netwerk, en evenzo is Lightning een netwerk van nodes. Hierdoor komt er direct een interessante game theorie in beeld: netwerkeffecten.

Netwerkeffecten in de wereld

De meest simpele definitie van het netwerkeffect is de indirecte waarde die goederen en diensten winnen naarmate meer mensen er gebruik van maken. Of anders gezegd: de waarde van een netwerk neemt toe, naarmate het populairder wordt.

Koop gemakkelijk en snel Bitcoin bij Bitvavo. Ga aan de slag en betaal geen handelskosten voor je eerste aankoop tot €1.000 !

Er zijn een aantal netwerken in de geschiedenis van de mensheid die hiervan een voorbeeld zijn:

  • telefoonnetwerk: hoe meer mensen een telefoon hebben, hoe interessanter het is om mee te doen.
  • spoornet: hoe meer rails er in Europa er werd gelegd, hoe meer voordeel de participanten van dit netwerk hieruit haalden.
  • internet: waar internet begon als een klein netwerk tussen universiteiten in de Verenigde Staten, werd de waarde ervan groter toen steeds meer mensen het gingen gebruiken.
  • sociale media: als al jouw vrienden op TikTok of Snapchat zitten, is de kans groot dat jij hier ook een account gaat aanmaken. Omdat het een netwerkeffect heeft, neemt de waarde van het platform toe.

De parallel is eenvoudig met Bitcoin te maken: als er in de hele wereld twee personen zijn die het gebruiken, is er maar één lijntje te leggen: die tussen de ontvanger en de verzender van de Bitcoin. Maar als er drie personen zijn met een Bitcoin wallet, levert dit al drie mogelijke deals op. En bij vier personen gaat dit pas écht een rol spelen: er zijn zes mogelijke handelsroutes.

Je merkt al: hoe meer personen bitcoin willen ontvangen of versturen, hoe interessanter het wordt om als buitenstaander mee te doen. En dat geldt niet alleen met Bitcoin zo, maar ook zeker bij het Lightning Netwerk.

Dit netwerk heeft veel parallellen met het internet. Je zou de Lightning nodes bijna kunnen zien als modems of WiFi-routers, die geconnect zijn met elkaar. Met het internet vindt dat plaats met datacentra, telecommunicatiebedrijven zoals AT&T en internet service providers (ISP). Bij Lightning gebeurt dit allemaal via betaalkanalen, waarover informatie en waarde (!) verstuurd wordt.

Metcalfe’s wet

Het voorbeeld hierboven met een toenemend aantal ‘handelsroutes’ en ‘communicatielijntjes’ staat ook wel bekend als Metcalfe’s wet. De wet van Metcalfe houdt verband met het feit dat het aantal unieke mogelijke verbindingen in een netwerk van ‘n’ knooppunten wiskundig kan worden uitgedrukt als het getal. Dit kun je eenvoudig berekenen met de formule n(n-1)/2.

Is er 1 node? Dan is het getal 1(1-1)/2 = 0. En dat is logisch: er is niemand om mee te communiceren, handelen of betalen.

Zijn er 5 nodes? Dan schiet dit getal omhoog: 5(5-1)/2 = 10 lijntjes die openstaan. Bij 10 nodes gaat het nóg harder: 10(10-1)/2 = 45 mogelijke lijntjes.

Spoornet, telefonie, Bitcoin en Lightning: dit is de kracht van netwerken

Lightning

Het netwerkeffect heeft ook een belangrijke rol in de adoptie van het Bitcoin Lightning Netwerk. Hierbij kunnen betalingen namelijk alleen verlopen via betaalkanalen. Dit zijn als het ware multisig wallets waarin bitcoin zit opgesloten – tussen twee nodes. Hoe meer er van deze lijntjes te leggen zijn tussen nodes, hoe beter de connectiviteit is bínnen Lightning.

Liquiditeit in deze kanalen is essentieel: om betaling naar een ontvanger te sturen, moet er op de een of andere manier een weg te vinden zijn van jouw node, naar een andere node via een hop van een andere node naar de node (of wallet) van de ontvanger. En élk van deze lijntjes (of: betaalkanalen) moet genoeg liquiditeit of capaciteit hebben om een betaling te verwerken. Je voelt hem al aankopen: dit is het netwerkeffect in optima forma.

Momenteel ziet het Lightning Netwerk in Nederland er als volgt uit (met dank aan Ton van bitcoinligntning.nl):

Spoornet, telefonie, Bitcoin en Lightning: dit is de kracht van netwerken

Het Nederlandse netwerk bestaat uit enkele honderden nodes en channels. De berekening van Metcalfe gaat overigens niet op in dit geval: niet iedere node is per definitie verbonden met elke andere Lightning node. Betaalkanalen moeten proactief worden geopend met andere peers. Zo kun je nodes hebben met honderden betaalkanalen, en nodes met slechts 1 betaalkanaal.

Als we de scope iets groter bekijken, zien we dat er wereldwijd ruim 10.000 nodes zijn, met daartussen ~45.000 betaalkanalen, volgens de explorer van Acinq.

Spoornet, telefonie, Bitcoin en Lightning: dit is de kracht van netwerken

De conclusie die je zou kunnen trekken: Lightning is nog klein, maar door het netwerk gaat haar omvang groeien. Overweeg daarom ook zelf eens om een Lightning node te draaien, met MyNode of Umbrel!

Lindy effect

Netwerkeffecten zijn helemaal interessant als je daarbij ook het Lindy effect bekijkt. Dit is een theoretisch fenomeen wat omschrijft dat de levensverwachting van een concept of idee toeneemt als het langer bestaat.

“Dit effect veronderstelt dat de verwachte resterende levensduur van zaken als ideeën, technologieën en bedrijven ongeveer gelijk is aan de actuele leeftijd ervan.”

Het idee werd in 1938 al omschreven in het boek ‘The Theory of Investment Value’ van John Bur Williams, maar het is nog altijd actueel. Als een idee tot nu toe de test der tijd heeft doorstaan, mag je verwachten dat het voorlopig nog wel even actueel blijft. Nieuwe ideeën moeten zich altijd eerst een tijd bewijzen.

Bitcoin bestaat inmiddels al ruim 10 jaar, en elke dag dat het langer bestaat, maakt de kans kleiner dat het morgen niet meer bestaat. Je kunt je misschien wel eens afvragen of het niet al te laat is om bitcoin te kopen.

Anderzijds zou je ook kunnen zeggen: was het in het jaar 2000 te laat om het internet te omarmen? Als netwerkeffecten en het Lindy-effect haar intrede doen in een innovatieve technologie, ben je vrijwel nooit te laat.

Meedoen kan op verschillende manieren: het kopen of verkopen van bitcoin is de eerste stap. Een tweede is om de cryptomunt ook echt te gebruiken als betaalmiddel (met familie en vrienden, in plaats van tikkies). Je zou ook kunnen denken aan het draaien van een Bitcoin (pruned) node. Of je gaat nóg een stapje verder: een Lightning node. Hoe dan ook: meedoen in een groeiend netwerk.

Wil je op de hoogte blijven over alle ontwikkelingen? Kom dan eens langs in onze Telegram chat, en download ook vooral onze Android Nieuws app of iOS Nieuws app!

Lees meer over:
node