Hoe de sancties de Russen raken: van spaargeld tot salaris
Column - De tragiek van iedere oorlog ligt bij de burgers. Waar het probleem ontstaat in de politieke (echo)kamers, is de lokale bevolking doorgaans de dupe van de escalaties. Dat geldt voor zowel Oekraïners als ook voor Russen in het huidige conflict.
Burgers
Allereerst: de aandacht dient volledig uit te gaan naar de Oekraïense bevolking, wiens leven in gevaar is door het militair geweld. Maar aan de andere kant zijn er ook Russische burgers, die tegen hun wens en wil in deze oorlog zijn gesleept.
Een goede kennis van mij is momenteel in Rusland. Hij vertelt over de (financiële) impact van de oorlog voor de Russen. Laten we eens naar de situatie kijken door de bril van een Rus.
Sancties
Als tegenreactie op de oorlog zijn er vanuit het Westen allerhande sancties opgelegd. Van het bekende SWIFT-verhaal, waardoor buitenlands geld in wezen is afgesloten van de Russische economie, tot ook restricties bínnen het land zelf. Daarover later meer.
Vooropgesteld: het doel van de sancties is om de burgers te treffen, om daarmee Poetin tot inkeer te brengen. Dat eerste lijkt goed te lukken, zo krijgt de redactie te horen. Dat tweede (vooralsnog) niet.
Er bestaat een sanctielijst met daarin individuen die extra hard aangepakt mogen worden. Maar buiten deze lijst om, ervaart de gehele Russische economie de gevolgen van de acties van Poetin.
Zo stort de waarde van de de roebel in, te midden van alle financiële censuur. In de afgelopen week verloor het zo'n 30% van zijn waarde.
Deze goede vriend vertelt: "Ja, ik denk dat de grootste impact op dit moment financieel is: ineenstorting van de roebel, herfinancieringsrente van de centrale bank die vandaag tot 20% stijgt, moeite met het overboeken van geld."
"Ik denk dat het volgende probleem zal zijn met geïmporteerde goederen: de SWIFT-blokkering zou mogelijk betekenen dat er geen goederen aan Rusland kunnen worden verkocht, aangezien er beperkte betalingsalternatieven zijn voor die goederen en diensten."
Deze quote kwam van enkele dagen geleden. De situatie is inmiddels een stuk slechter.
Poetin scherpt ook regels aan
Met de daling van 30% van de roebel is het niet gek dat Russen op zoek gaan naar een alternatief. De aandelenmarkt (MOAX) is echter al een paar dagen dicht (en verloor vlak voor de sluiting evenzo hard aan waarde). Maar vluchten naar alternatieven om koopkracht te behouden is nog niet zo makkelijk:
"Naast een verbod om geld naar buitenlandse rekeningen te verplaatsen, heeft Poetin nu beperkingen gezet op de hoeveelheid contant geld of equivalent die men naar het buitenland kan sturen. Het mag niet meer dan $10.000 zijn."
"Ik verwacht dat mensen (zij die weten hoe dat te doen) zo veel mogelijk geld in crypto gaan steken."
"Voorlopig kunnen mensen ook nog vreemde valuta aanhouden, maar het is niet duidelijk hoe lang transacties in buitenlandse valuta mogelijk zullen zijn."
Bedrijven en salaris
Er bestaan al wel (langere tijd) regels voor bedrijven, zo vertelt de goede vriend. Bedrijven die op internationale markten actief zijn, zijn al wettelijk verplicht om ten minste 80% van de omzet in vreemde valuta in te wisselen voor de roebel.
"Ze proberen op alle mogelijke manieren de ondergang van de roebel te voorkomen."
"De meeste mensen staan op verlies, maar de meerderheid laat $ en € uitbetalen. Bij banken kunnen ze dit tot nu toe nog wel zonder problemen opnemen. Dus iedereen houdt gewoon een hoop geld thuis onder het matras."
Het is geen gekke gedachte dat niemand roebels wil aanhouden. Daarom kwam de centrale bank met een maatregel. De rente op de roebel is verhoogd tot 20%, en voor buitenlandse valuta is dat 8%.
Salaris
Tot zover zijn het vooral problemen voor mensen die spaargeld in roebels hebben. Echter zijn er ook Russen die bij buitenlandse bedrijven op de loonlijst staan. Zij komen door de sancties ook in de problemen:
"Al mijn collega's van [redacted] in Rusland hebben hier problemen mee. Ze zijn als zelfstandige in dienst bij [redacted] (dus factureren aan het bedrijf voor hun salaris) en worden betaald in $. Banken blokkeerden al hun salarisbetalingen in februari met de verklaring dat ze eerst een formulier moesten ondertekenen waarin ze aangeven dat ze 80% daarvan naar RUB zouden overzetten."
Ironisch genoeg lagen de formulieren hiervoor nog niet klaar. De banken hebben genoeg andere dingen om zich druk over te maken. Zo blijft er weinig over van de waarde van de aandelen van Sberbank - de grootste bank van Rusland. Momenteel wordt SBER verhandeld voor $0.02. Drie maanden geleden was dit nog ruim $20. Het schijnt hier wel om een bijzondere situatie doordat settlement is gestopt en de MOAX dicht is.
Uitweg?
Op allerlei vlakken lijken de sancties te werken. De roebel stort in, Poetin probeert de instorting ervan te voorkomen door ook bínnen Rusland restricties op te leggen en de rente te verhogen.
Daarnaast komen salarisbetalingen vast te zitten, terwijl men verplicht wordt om 80% in roebels aan te houden. Ook de import en export komt stil te liggen en overal in het land ontstaan bankruns om maar contant geld in huis te hebben.
En voor hen die bitcoin snappen, is er nog een uitweg. Het is er echter een uitweg die lang niet iedereen zal weten te vinden. De bevolking zoekt wanhopig naar oplossingen. Een enkeling weet dit ook daadwerkelijk te vinden.
Nogmaals: met deze column wil ik niet aangeven dat sancties een (politiek) goede of slechte zet zijn. Het verhaal laat echter wel zien hoe Russen op zoek gaan naar alternatieven. Aan de ene zijde om ontwaarding van de roebel te ontvluchten, en aan de andere kant om restricties op uitgaves te omzeilen.
Also read
Bitcoin verslaat de Russische roebel
Wil je op de hoogte blijven over alle ontwikkelingen? Kom dan eens langs in onze Telegram chat, en download ook vooral onze Android Nieuws app of iOS Nieuws app!