Vooruitgang en vernieuwing worden dus niet bepaald door snelheid waarmee we nieuwe concepten kunnen ontwikkelen, maar de snelheid waarmee mensen de veranderingen kunnen adopteren. En laat dat nou exact het gevoel zijn dat ik heb sinds ik me ben gaan verdiepen in bitcoin. Is bitcoin niet veel te ingrijpend voor adoptie? Moeten er niet eerst een aantal fases van gewenning aan voorafgaan, voordat bitcoin echt zijn intrede doet? En hoe zien die er dan uit?

Libra

Maar sinds juni 2019 is er ineens Libra, de digitale munt van Facebook. Ondanks het white paper dat is uitgebracht is er nog heel veel onzeker. Dit artikel gaat niet over de opzet van Libra of de verschillen met bitcoin, want die zijn legio.

En daar zijn in korte tijd al heel veel artikelen over geschreven. Qua filosofie zijn Libra en bitcoin het zo’n beetje tegenpolen, maar er zijn ook interessante overeenkomsten.

Beide projecten richten zich op wereldwijde instant betalingen van gebruiker naar gebruiker (p2p). Beide richten zich op de gaten die de financiële wereld heeft laten liggen.

Via een oplossing als Libra kunnen mensen mogelijk al wennen aan het idee dat er niet alleen met euro’s en dollars betaald kan worden. Dat we niet afhankelijk zijn van banken om te betalen. Libra als stepping stone richting echte decentrale oplossingen?

Bitcoin

Bitcoin is geen technische oplossing voor een technisch probleem, maar een technische oplossing voor een politiek probleem. Het gaat om macht, om verdeling van welvaart. En daarom is het zo fascinerend. Bitcoin gaat ervan uit dat het financiële systeem kapot is.

Banken als centrale partijen staan hiervoor symbool. Waar de financiële sector in dienst zou moeten staan van de reële economie heeft de crisis van 2008 aangetoond dat de rollen zijn omgedraaid.

De politiek en financiële sector zijn dusdanig met elkaar verweven dat de banken de werkelijke machthebbers zijn. Er vindt censuur plaats op basis van strategische belangen van het Westen (lees de VS, redactie). 1,7 miljard mensen hebben geen bankrekening en mogen niet meedoen aan het financiële systeem. Zo blijft achterstand gehandhaafd.

De financiële sector als een groot monopolie. Met bescherming van de politiek en zonder prikkels om te innoveren. Regelgeving, macht en groot geld zorgen ervoor dat iedereen binnen de lijntjes blijft lopen. Het systeem kan wel een flinke renovatie gebruiken, zo is de gedachte binnen de bitcoingemeenschap.

En als één ding ons heeft geleerd is dat die renovatie niet vanuit de politiek te verwachten is. Alleen de technologiesector heeft de kracht andere industrieën om te vormen, inclusief de financiële. Jeff Hammerbacher, oud-Facebookmedewerker vertaalde dit ooit in deze legendarische one-liner: “De briljantste geesten van mijn generatie denken na hoe ze mensen het beste op advertenties kunnen laten klikken.”

Technologiesector vs Financiële sector

Banken zijn daarom maar voor één moment echt bang. Dat is het moment dat de grote techreuzen zich melden en bancaire diensten gaan aanbieden. En het is al lang duidelijk dat dit moment vroeg of laat zou gaan komen. De banken zien in de technologiesector de enige tegenstander van formaat en hebben de afgelopen jaren geprobeerd zich voor te bereiden.

De ING, maar ook andere banken zijn daarom bezig met de transitie richting een techbedrijf. Ze willen in het rijtje komen van Apple en Google. Voorlopig is die barrière nog niet geslecht. Maar aan de andere kant heeft Facebook met Libra wel de eerste serieuze stappen gezet om ook bancaire diensten aan te bieden. ING-CEO Ralph Hamers zei hierover: “Als het [de digitale munt van Facebook, HN] doorbreekt, zou het inderdaad een enorme omwenteling zijn.”

De komst van Libra zal als een mokerslag inslaan in de financiële wereld. De dagen na de lancering van het white paper van Libra haastten beleidsmakers en toezichthouders wereldwijd zich om hun bezorgdheid uit te spreken. En we staan nog maar aan het begin. Gek genoeg hebben beide sectoren ook interessante overeenkomsten. De reputatie is belabberd, maar desondanks gebruikt iedereen hun producten.

Maar ze verschillen ook aanzienlijk, vooral als het gaat om innovatie slagkracht. In het najaar van 2019 zal het b.v. mogelijk zijn om in Nederland instant betalingen te doen. Let wel, dit geldt alleen voor zeven Nederlandse banken. En dit project loopt al vanaf 2017.

Facebook daarentegen kondigde december 2018 aan een stablecoin te gaan lanceren. We weten inmiddels dat deze Libra gaat heten en dat deze functionaliteit in de eerste helft van 2020 beschikbaar gaat komen. Facebook regelt dus in anderhalf jaar instant betalingen wereldwijd waar de banken in twee jaar niet verder komen dan zeven banken.

Het worden interessante tijden. Krijgt Facebook het voor elkaar om de financiële wereld goed op te schudden en echte veranderingen teweeg te brengen? Of worden ze gedwongen zich naar de bestaande regels te voegen? Het zou me niks verbazen als Facebook komende tijd gedwongen wordt de regelgeving te volgen die ook op banken van toepassing is.

Het kan niet anders dan dat ze zich daar al op voorbereid hebben. Maar de banken zullen eindelijk daadkracht moeten tonen om veel sneller te innoveren willen ze niet voorbij gelopen worden door de techreuzen. Ook daar zijn ze dus al lang mee bezig, maar ik vermoed dat het aanpassingsvermogen van de banken een stuk trager is.

En bitcoin dan? Bitcoin is nog lang niet zover dat het de financiële wereld echt schade kan toebrengen. In maart 2018 besloten de Ministers van Financiën en centrale bankiers van de G20-landen nog dat cryptovaluta gemonitord zouden worden, maar dat verdere maatregelen niet nodig waren.

Cryptoliefhebbers haalden opgelucht adem. Je kunt het ook opvatten als een belediging. ‘Jullie zijn lekker bezig in de marge, maar het is nog niet de moeite er serieus aandacht aan te geven. Over op belangrijke zaken.’ Dat niveau.

Service vs. Privacy

De huidige wereld is groot geworden door ongeëvenaarde service te verlenen. Die is van een heel hoog niveau. Bij bitcoin kan men er nog lang niet aan tippen. Daar zijn ze nog niet eens klaar met basisvraagstukken. En staat bitcoin niet te ver af van de huidige werkelijkheid om omarmd te worden?

Zelf je wallet beheren, geen centrale autoriteit die de gang van zaken monitort en bijstuurt, inflatie volgens een vaststaand schema, openbare transacties. Het is wel heel erg anders. Maar uiteindelijk heeft bitcoin de kip met de gouden eieren in handen middels privacy en transparantie.

Dat gaan bestaande bedrijven nooit bieden tenzij ze hun huidige verdienmodel verlaten waarbij ze zelf in het middelpunt staan. Dat zie ik echt niet gebeuren, totdat ze ertoe gedwongen worden via concurrentie.

Bitcoin zal op termijn dezelfde service gaan bieden als de huidige bedrijven doen. En dat is het moment dat privacy en transparantie komen bovendrijven als waardevolle toevoegingen.

Ben ik liefhebber van Libra? Verre van dat, maar als luis in de pels van de financiële sector is het een interessante ontwikkeling. Laat mensen op een laagdrempelige wijze kennis maken met het concept van cryptobetalingen. Libra de Airstream, Bitcoin de Airflow.

## UPDATE ##

De inkt van dit artikel is nog maar nauwelijks opgedroogd of de Europese banken kondigen aan in 2020 te komen met instant payments. Snelle innovatie lijkt ineens wel te kunnen.

Lees meer van Herman Nekkers:

Over Herman Nekkers

Na 30 jaar ING de overstap gemaakt naar zelfstandig blockchainondernemer, hoe groot is die stap nou? Vooral de gevolgen voor de maatschappij doet mijn bloed sneller stromen. Om diezelfde reden grote belangstelling voor andere technologische ontwikkelingen als AI, 3d-printing, IoT etc etc. Sinds 1 oktober 2018 eigenaar van advies- en trainingsbureau Fedaia Blockchain. Tevens enthousiast fietser. Beste prestatie: De Marmotte onder de 8 uur. Stuur reacties naar het volgende emailadres: [email protected].