Bitcoin City, een utopisch plan dat in het verleden vaak faalde
Eind vorig jaar kondigde de president van El Salvador de komst van "Bitcoin City" aan. Het is echter niet de eerste keer dat dit soort plannen zijn uitgedacht. Kijkend naar het verleden is een dosis scepsis wel op z'n plek.
Bitcoin City
Het idee van Bitcoin City is om een soort van autonome stad te bouwen in het oosten van El Salvador. Het wordt een nagenoeg belastingvrij gebied (buiten 10% btw om) en zal zijn elektriciteit halen uit de nabijgelegen Conchuagua-vulkaan.
President Bukele vertelde eind november dat hier woonwijken, commerciële gebieden, musea, uitgaansgelegenheden, bars, restaurants, luchthaven, haven en spoorwegen zullen komen. Daarbij is er géén inkomstenbelasting, onroerende voorheffing, stadsbelasting en dergelijke.
Het klinkt utopisch en misschien is dat het ook wel. Het is namelijk niet de eerste poging tot een 'libertaire stad'. Honduras en Minerva zijn enkele befaamde voorbeelden. Cryptonews vertelt ons meer over deze geschiedenis.
Oud idee
In een TED Talk uit 2009 betoogde de Amerikaanse econoom Paul Romer dat ontwikkelingslanden zouden moeten samenwerken met het buitenland om dit soort autonome 'charter cities' te creëren.
Volgens zijn plan zouden grote stukken braakliggend land omgetoverd kunnen worden tot hypermoderne ontwikkelde staten, met een eigen rechtssysteem.
De inwoners van de stad kwamen uit het ontwikkelingsland zelf, terwijl het bestuur zou worden aangesteld door de regering van het land.
Romer stelde een decennium geleden al dat dit soort steden veel internationale investeringen zouden aantrekken. De juridische kaders zouden hen beschermen tegen alle politieke onrust in hun gastland.
Experiment Honduras
In 2011 kwam er in Honduras een wijziging van de grondwet om het idee van Romers te realiseren. Steden die in "speciale ontwikkelingsregio's" werden gebouwd, waren niet aan de Hondurese wetgeving of belastingen onderworpen. Ze hadden een eigen bestuursvorm en een eigen uniek wettelijk kader.
Na juridische geschillen over de vraag of dit in strijd was met de nationale soevereiniteit van Honduras, werd het plan in 2015 nieuw leven ingeblazen.
Uiteindelijk kwam een deel van de quasi-soevereiniteit in handen van de investeerder die op het terrein bouwde. Het kreeg de naam “zone for employment and economic development” (ZEDE). De investeerder mocht belastingen innen en een eigen stelsel opzetten voor onderwijs, gezondsheidszorg en sociale zekerheid.
De eerste commissie die in 2014 werd aangewezen, bestond voor een groot deel uit libertariërs en voormalige adviseurs van de Amerikaanse president Ronald Reagan. In 2020 is het plan met een eerste locatie afgetrapt, maar de ontwikkeling lijkt nog niet op gang te komen.
Tijdens de Adopting Bitcoin-conferentie vertelde het initiatief Free Private Cities meer over dit experiment.
Drijvende stad
Ook in de Verenigde Staten probeerde men iets soortgelijks. In 2008 was dit het Sea Steading Institute. Het instituut is opgericht door de Amerikaanse libertariër Patri Friedman (kleinzoon van econoom Milton Friedman) en aanvankelijk gefinancierd door miljardair Peter Thiel. Ze wilden midden op zee een aparte jurisdictie starten.
Tot op de dag van vandaag is nog geen stad gebouwd. In 2017 liepen de onderhandelingen met Frans-Polynesië vast. De ontwikkeling van drijvende steden binnen hun territoriale wateren zorgde voor te veel twijfels.
Men vroeg zich af of "het faciliteren van belastingontduiking" wel gunstig zou zijn voor de eilanden.
In de jaren zestig probeerden verschillende Amerikaanse zakenmannen ook al om onafhankelijke staten te stichten. Ze wilden dit doen bij de koraalriffen voor de kusten van Californië en Florida. Beiden plannen vielen uit elkaar onder druk van de Amerikaanse regering.
De Republiek Minerva
Begin jaren zeventig probeerde de Amerikaanse libertariër Michael Oliver een nieuw land te stichten: de Republiek Minerva. Hij vond een verzonken atol (stuk land) in de Stille Oceaan tussen Tonga en Fiji. In Minerva zou er geen belasting of sociale zekerheid zijn.
In 1971 vervoerde Olivers team zand vanuit Fiji om het atol boven zeeniveau te brengen. Oliver stelde zich voor om 2500 hectare bewoonbaar land te creëren.
Uiteindelijk kreeg hij het voor elkaar om maar 60.000 vierkante meter aan land boven het zeeniveau te toveren. In juni 1972 verklaarde koning Tupou IV de Tongaanse soevereiniteit over het atol en werd het team van Oliver uitgezet.
El Salvador
De tijd zal uitwijzen hoe het experiment van El Salvador gaat uitpakken. De geschiedenis vertelt dat het vaak bij ideologische praatjes blijft, en dat een succes ver weg ligt.
Anderzijds zijn Dubai, Singapore en Hong Kong mooie voorbeelden van kleine regio's met enige mate van belastingvoordelen en autonomie die erg succesvol zijn geweest in de afgelopen vijftig jaar.
Volgende maand hoopt Bukele $1 miljard op te halen met Bitcoin Bonds. De helft hiervan moet geïnvesteerd gaan worden in de elektriciteits-infrastructuur voor miners bij Bitcoin City.
Wil je op de hoogte blijven over alle ontwikkelingen? Kom dan eens langs in onze Telegram chat, en download ook vooral onze Android Nieuws app of iOS Nieuws app!
